قابلیت ردیابی مواد غذایی

یک محصول غذایی ایمن، نتیجه تمامی فرآیندها و فعالیتهایی می باشد که در طی کل زنجیره غذایی انجام شده است. الزامات مربوط به شناسایی محصول، که قابل اعمال به محصولات non-GMOیا Generally Modified Organisms، محصولات ارگانیک و یا گواهی منشا محصول می باشد، نیازمند داشتن یک سیستم شناسایی محصول و بازیابی اطلاعات مربوط به محصول مطمئن است.

یک گواهینامه قابلیت ردیابی زنجیره غذایی، پشتیبان و در بر گیرنده تمامی فرآیند ها و فعالیتهای تمامی شرکتهای تولیدی دخیل در تولید مواد غذایی است. این فرآیند، مستلزم مدیریت گزارش های دقیق گردش مواد خام، مسؤولیت پذیری تمام گروههای دخیل در این فرآیند و اثبات کاربرد یک سیستم مدیریت می باشد.

قابلیت ردیابی به عنوان عاملی کلیدی هم در قوانین مربوط به مواد غذایی نظیر E.U. Reg . 178/2002 و نیز در استانداردهای اختیاری ایمنی مواد غذایی نظیر ISO22000 می باشد.

سازمان بین المللی استاندارد یا ISOو مرجع استاندارد ایتالیا یا UNI این استانداردهای فنی را به منظور ایجاد رویکردی هماهنگ در سیستمهای قابلیت ردیابی بر طبق شیوه های کاری بهینه موجود ارایه کرده اند.

گواهینامه قابلیت ردیابی یا Traceabilityزنجیره غذایی، هر فرآیند خاص در هر کدام از شرکتها را واضح تر و قابل اطمینان تر نموده و به شما امکان می دهد اطمینان بیشتری را از طریق قابلیت اعتماد بیشتر به وجود آورید.

این استانداردها چارچوبی را به منظور ایجاد یک سیستم قابلیت ردیابی کارا و انعطاف پذیر جهت دستیابی به اهداف متفاوت فراهم کرده و ارایه می دهند. مثل:

• پشتیبانی از اهداف ایمنی مواد غذایی و یا کیفیتی

• مستندسازی تاریخچه یا منشا محصول

• تسهیل در انهدام یا بازخوانی محصولات

• شناخت گروههای مسؤول در زنجیره تغذیه دام و مواد غذایی

• تسهیل در تایید اطلاعات مخصوص هر محصول

• ارایه اطلاعات به سهامداران و مصرف کنندگان مرتبط

UNI
تمامی عوامل دخیل در زنجیره غذایی علاقمند به نشان دادن تعهد خود در رابطه با کیفیت و ایمنی مواد غذایی و تضمین قابل اعتماد بودن تامین کنندگان خود می باشند.
استانداردهای UNI ابزاری فنی جهت مطابقت با قوانین و یا سایر اهداف تعریف شده می باشند و در عین حال در صورت نیاز قابل استفاده در مستند نمودن سوابق یا منشا و محل یک محصول حتی در داخلی یک سازمان منفرد و یا در رابطه با سیستم زنجیره غذایی می باشند.

-

· UNI 10939: یک سیستم قابل ردیابی در زنجیره زراعت مواد غذایی می باشد و شامل اصول کلی برای طراحی و توسعه می باشد.

· UNI 11020: یک سیستم قابلیت ردیابی در صنایع مواد غذایی-کشاورزی می باشد و شامل اصول کلی و نیازمندیهای توسعه می باشد.

ISO 22005
استاندارد بین المللی ISO 22005 که در رابطه با ISO 22000 مورد استفاده قرار می گیرد، در حال طراحی و توسعه می باشد.

Road to Certification
صدور گواهینامه و ثبت بر اساس استاندارد نتیجه یک ارزیابی موفق توسط یک مرجع مستقل شخص ثالث است. بعد از تصمیم به داشتن یک سیستم مدیریت، مراحل متعددی در پیاده سازی سیستم پیش روی شماست.

تجربه نشان داده که برخی نکات به ظاهر ساده و بی اهمیت در سازمان متقاضی صدور گواهینامه دارای اهمیت است. لذا این موارد را به خاطر بسپارید:

-

· اطمینان حاصل کنید که فرآیند را با نگرش درست آغاز نموده اید.

-

· از داشتن درک درست از مفاهیمتعریف شده در استاندارد اطمینان حاصل نمایید و استاندارد را به عنوان مدرک راهنمای سیستم خود به کار گیرید.

-

· از کاربرد و تفسیر استاندارد بر سازمان خود مطمئن شوید.

-

· از استاندارد به عنوان وسیله ای برای بهبود استفاده نمایید.

-

· درک درستی از ریسکها و فرآیندهایی از سازمانتان که در توانایی تحقق استراتژی موثرند داشته باشید.

-

· شریک خود (مرجع ثبت و صدور گواهینامه) را با دقت انتخاب کنید.

-

سازمان باید چه مراحلی تا ثبت و صدور گواهینامه بپیماید؟

در ذیل ده مرحله عمومی برای هدایت شما در مسیر دستیابی به صدور گواهینامه شرح داده شده است:

-

1. یافتن یک استاندارد

یک نسخه از استاندارد را تهیه نموده و مطالعه نمایید تا با الزامات آن آشنا شوید. در این صورت است که می توانید تصمیم گیری درستی در خصوص لزوم و یا فایده اخذ گواهینامه بر اساس این استاندارد نمایید.

-

2. مرور ادبیات و نرم افزار

اطلاعات بسیاری در خصوص درک و پیاده سازی استاندارد تهیه شده و در اختیار شما قرار دارد.

-

3. اختصاص یک تیم و تعریف استراتژی

کاربرد سیستم مدیریت باید تصمیم استراتژیک کل سازمان باشد. بسیار مهم است که مدیران رده بالای سازمان در فرآیند طراحی و توسعه سیستم دخیل باشد. زیرا آنها مسؤول تصمیم گیری در خصوص استراتژی ای هستند که این سیستم باید از آن پشتیبانی نماید. به علاوه، شما یک تیم خاص برای توسعه و پیاده سازی سیستم خود نیاز دارید.

-

4. تعریف نیازهای آموزشی

تیم مسؤول پیاده سازی و نگهداری سیستم(های) شما نیازمند آگاهی به تمامی جزییات استاندارد (های) قابل اعمال می باشند. دامنه وسیعی از دوره ها، کارگاههای آموزشی و سمینارهای مختلف، به منظور پاسخگویی به این نیازها در دسترس هستند.

-

5. بررسی امکان استفاده از مشاور

مشاوران مستقل توانایی ارایه پیشنهاد های کارا، واقع گرایانه و با بهره وری اقتصادی مناسب را در ارتباط با برنامه و استراتژی پیاده سازی سیستم دارا هستند.

-

6. تهیه یک نظامنامه سیستم مدیریت

نظامنامه سیستم مدیریت کیفیت باید بیانگر خط مشی و عملیات سازمان شما باشد. از طریق این نظامنامه شما شرح درستی از سازمان خود و بهترین روشهایی که برای دستیابی به انتظارات مشتریان طراحی نموده اید ارایه می نمایید.

-

7. تهیه روشهای اجرایی

روشهای اجرایی بیانگر فرآیندهای سازمان شما به همراه بهترین روشهای توفیق در این فرآیندهاست. این روشها باید پاسخهایی در مورد سؤالات زیر و درباره هر فرآیند ارایه نمایند:

- چرا

- چه کسی

- چه وقت

- کجا

- چه چیز

- چگونه

-

8. اجرا و استقرار سیستم مدیریتتان

ارتباط و آموزش کلید پیاده سازی موفق سیستم مدیریت است. در فاز استقرار و پیاده سازی، سازمان شما بر اساس روشهای مستند شده عمل می نماید تا اثربخشی سیستم مدیریت را نشان می دهد.

-

9. بررسی یک پیش ممیزی

شما می توانید با کمک یک مرجع صدور گواهینامه ارزیابی اولیه ای از پیاده سازی سیستم مدیریت خود داشته باشید. هدف از این ارزیابی شناسایی نقاط نامنطبق و ایجاد فرصتی برای اصلاح آنها قبل از انجام ممیزی اعتباردهی(Accredited) شده سیستم مدیریت می باشد. دریافت یک عدم انطباق به معنای عدم تطابق بخش خاصی از سیستم با الزامات استاندارد می باشد.

-

10. انتخاب یک مرجع صدور گواهینامه(CB)

به علت نیاز به حفظ اعتبار گواهینامه، ارتباط تجاری شما با مرجع صدور گواهینامه سالیان سال به طول خواهد انجامید. بهبود مستمر برای داشتن سیستم مدیریتی کارا، کلیدی است. برای مدیریت ارشد این به مفهوم آگاهی بیشتر از توانایی سازمان در رسیدن به اهداف استراتژیک خواهد بود. در این عصر موشکافی یکپارچه، انتخاب یک مرجع صدور گواهینامه با شهرتی ورای عیبجویی بی مورد و بدون ارزش افزوده امری ضروری است.

برگرفته از سایت موسسه DET NORSKE VERITAS