امروزه تعداد گوشیهایی که از تراشه NFC استفاده میکنند و این سامانه را پشتیبانی میکنند روز به روز در حال افزایش است. (به طور مثال گوشی های هوشمند جدید) با استفاده از این تراشه اطلاعات به صورت کد شده بین دو وسیله رد و بدل میشود. البته اگر گوشی شما جدید نیست، این تراشه را می توان خرید و بر روی باتری گوشی چسباند تا با ساده ترین گوشی هم این تکنولوژی در دسترس شما باشد.
برای اینکه تلفن هوشمند شما بتواند با دستگاههای دارای NFC ارتباط برقرار کند، بایستی از چیپ NFC برخوردار باشد. تکنولوژی NFC بر اساس "شناسایی فرکانس رادیویی" (RFID) ساخته شده که به یک گجت امکان میدهد تا به گجتی دیگر امواج رادیویی ارسال کند و پس از شناسایی یکدیگر، عملیات مشخصی بین آنها انجام شود.
انرژی کمتر امنیت بالاتر
شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که با وجود بلوتوث و یا حتی وای فای چه نیازی به NFC دارید؟ در واقع جواب این سوال مصرف انرژی بسیار اندک و امنیت نسبی مناسب است.
اگر کسی بخواهد از طریق NFC به دستگاه شما رخنه کند و یا در ارتباط NFC دستگاه شما با یک دستگاه دیگر اخلال به وجود بیاورد، بایستی بسیار به گجت شما نزدیک شود که این کار بدون جلب توجه و مشکوک کردن شما، تقریباً ممکن نیست.
در حال حاضر استفاده از تکنولوژی NFC در صنعت پرداخت الکترونیک توسط اپراتورهای تلفن همراه در کشور ما رونمایی شده و در دسترس کابران آنها قرار دارد یا به زودی فعال می شوند.
سرویس NFC ایرانسل
این سرویس یک کیف پول موبایلی است که به مشتری این امکان را میدهد تا پرداختهای خرد را به کمک موبایلش به سادگی پرداخت کند. برای مثال، کاربر میتواند هنگام ورود به مترو یا اتوبوس به جای دادن پول نقد یا استفاده از کارت از موبایلش استفاده کند. یعنی دقیقا به جای استفاده از کارت موبایلش را روی دستگاه کارتخوان میزند و میرود.
برای استفاده از این سرویس موبایل کاربر باید مجهز به تکنولوژی NFC باشد در غیر این صورت باید یک آنتن NFC پشت باطری موبایل روی سیم کارت نصب کند تا بتواند از این سرویس استفاده کند. حکایت NFC همان حکایت بلوتوث است که در ابتدا خیلی همه گبر نبود باید روی گوشیها نصب میشد اما از یک جایی به بعد دیگر تمام گوشیهای متوسط به بالا به آن مجهز شدند.
این سرویس که بزودی در دسترس هموطنان قرار خواهد گرفت فقط برای پرداخت کرایه وسایل حمل و نقل عمومی نیست. هموطنان نه تنها میتوانند از آن برای پرداخت هزینه پارکومترهای سطح شهر استفاده کنند بلکه میتواند پرداختهای خرد خود در فروشگاهها را نیز با آن بپردازد. برای این کار فقط کافیست مبلغ مورد نظر در دستگاه کارتخوان وارد شود و کاربر سپس موبایلش را روی دستگاه کارتخوان بزند تا پرداخت فورا انجام شود و رسیدش را دریافت کند.
در حال حاضر برای شارژ کردن این سرویس کابر میتواند مبلغ مورد نظرش را از طریق دستگاه خودپرداز یا کاتخوان انتخاب کند و پس از نزدیک کردن موبایلش به دستگاه، وجه از کارت بانکی فرد وارد کیف پول موبایلی کاربر میشود. در آیندهای نزدیک هم امکان شارژ این سرویس از طریق خود موبایل به کمک کیف پول موبایلی ایرانسل فراهم خواهد شد.
سرویس NFC همراه اول
همراه اول به کمک جیرینگ یک سرویس NFC ارائه میکند. سرویس NFC جیرینگ با سرویس ایرانسل کاملا متفاوت است. در این سرویس دیگر نیازی به سیم کارت با قابلیت NFC و داشتن یک گوشی مجهز به NFC نیست. این سرویس در واقع یک تگ است که با چسباندن آن پشت هر گوشی موبایلی، کاربر میتواند پرداختهای خرد خود را انجام دهد. برای مثال در مترو و اتوبوس یا هنگام پرداخت هزینه پارکومتر خود به جای استفاده از پول نقد یا کارت موبایلش را میزند روی دستگاه ریدر و پرداخت انجام می شود.
در حال حاضر کاربر برای شارژ این تگ میتواند به ایستگاههای مترو و باجههای شارژ کارت مترو مراجعه کند و آن را شارژ کند. البته در آیندهای نزدیک امکان شارژ آن از داخل موبایل و از طریق حساب جیرینگ کاربر نیز فراهم میشود.
سرویس NFC رایتل
سرویس NFC رایتل یک کیف پول موبایلی است برای استفاده از آن کاربر باید یک سیم کارت رایتل مجهز به NFC خریداری کند تا از خدمات ان بهره مند شود. در کنار این سیم کارت، لازم است که دستگاه موبایل کاربر نیز مجهز به NFC باشد؛ در غیر این صورت کاربر باید از یک آنتن NFC زیر سیم کارت و روی باطری استفاده کند تا بتواند از این سرویس استفاده کند.
کاربر با داشتن کارت شتابی به کمک این سرویس میتواند از خدمات بانکی مانند دریافت مانده حساب، پرداخت قبوض و مواردی از این قبیل بهره ببرد. علاوه بر اینها کاربر میتواند با بهره گیری از تکنولوژی NFC پرداختهای خرد خود را با موبایلش پرداخت کند. برای مثال کاربر میتواند بلیتهای الکترونیک شهری مانند مترو و اتوبوس، هزینه پارکومتر را با موبایلش پرداخت کند بدون اینکه هیچ رمزی وارد کند. البته برای اینکه در صورت گم شدن یا دزدیده شدن موبایل کاربر کسی نتواند از آن سوء استفاده زیادی بکند هر تراکنش یک سقفی دارد که برای پرداخت بیشتر از آن کاربر باید رمز وارد کند. در این صورت کاربر فرصت خواهد داشت تا کیف پول موبایلی خود را غیر فعال کند تا سوء استفاده از آن نتواند از یک سقفی بیشتر انجام شود.
آیا با داشتن نسخه بستنی حصیری و استفاده از تکنولوژی NFC و Android Beam بر روی دستگاه آندرویدی خود می توان برنامه های کاربردی، صفخات وب و دیگر اطلاعات، بین دو دستگاه و بدون استفاده از بلوتوث انتفال داد؟
شما می توانید این کار را با رفتن به آدرس Settings > About Phone برای دانستن نسخه آندروید و منو Settings دستگاه برای نگاه کردن به تنظیمات NFC انجام دهید.
1- با رفتن به آدرس Settings > More > NFC مطمئن شوید که NFC و Andorid Beam در این بخش فعال یا ON شده است.
۳- بایستی دو دستگاه را پشت به پشت هم بصورتی که تقریبا همدیگر را لمس کنند، قرار داد و شما یک لرزش را احساس کنید.
۵- در پایان محتویات به اشتراک گذاشته شده دستگاه شما به دستگاه دیگر بارگذاری خواهد شد.
فناوری NFC (سرنام Near Field Communication) مفهومی است که به تازگی در خبرها از آن سخن گفته میشود. این فناوری بهطور خاص با گوشیهای موبایل سروکار دارد. در حال حاضر گوگل در آندروئید از NFC پشتیبانی میکند و سامسونگ نیز تجهیزات سختافزاری NFC را در گوشیهای Nexus S تعبیه کرده است، این در حالی است که شایعاتی نیز درباره پشتیبانی نسل بعدی آیفون از NFC بهگوش میرسد. این فناوری در واقع نسخهکاملتری از فناوری ساده RFID است که در سیستمهای پرداخت «بدون تماس» مانند MasterCard PayPass و Visa PayWave کاربرد دارد. این فناوری شبیه و سازگار با سیستم FeliCa است که قبلاً در آسیا بهطور گسترده برای پرداختهای موبایل و خرید بلیت بهکار گرفته شده است. در این مقاله ماهیت NFC، نحوه کار و استفاده از آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
مبانیNFC
چنانکه گفته شد، دستگاههای NFC در ابتدا با تعیین حالت ارتباط و شیوه ارسال سیگنالها، با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. تجهیزات مبتنی بر NFC میتوانند از ارتباطات «فعال» (Active) استفاده کنند که در آنها هر دستگاه میدان RF مختص خود را تولید میکند یا از ارتباطات «غیرفعال»(Passive) بهره میگیرد که در آن یک دستگاه میدان RF را تولید کرده و دیگری توان مورد نیاز خود را از میدان دریافت میکند و با استفاده از مدولاسیون بار با دیگری ارتباط برقرار میکند. دستگاه فعال به طور معمول بهعنوان ابزار بازخوانی عمل میکند، در حالی که دستگاه غیرفعال عملکرد یک برچسب را دارد. مستندات مربوط به خصوصیات استانداردها که توسط جامعه NFC منتشر شده، جزئیات برقراری ارتباط فعال را تشریح نمیکند و اغلب کاربران فعلی از ارتباط غیرفعال بهره میگیرند.
دستگاه بازخوانی یک میدان RF تولید میکند که برای شناسایی دستگاههای مجاور درخواستهایی را ارسال میکند. یک برچسب به محض ورود به میدان دستگاه دیگر، برای دستورات برقراری ارتباط شروع به «گوش دادن» میکند. سپس دستگاه بازخوانی بهمنظور اطلاع از فناوریهای تبادل سیگنال (مانند NFC-A، NFC-B و NFC-F که بهترتیب با فناوریهای RFID Type A، RFID Type B و FileCA متناظر هستند) از برچسب پرسوجو میکند. پس از دریافت پاسخ با استفاده از رویکرد مدولاسیون، رمزگذاری، نرخ بیتها و سایر پارامترهای موردتوافق دو دستگاه، پیوندی بین آنها برقرار میشود.
"استاندارد NFC حاصل کار دو شرکت فیلیپس و سونی در راستای افزایش قدرت تعامل استانداردهای اختصاصی هریک با دیگری است." |
پس از برقراری ارتباط امکان انتقال اطلاعات (به طور معمول از برچسب به دستگاه بازخوانی) فراهم میشود. همچنین یک دستگاه فعال میتواند به عنوان ابزاری برای نوشتن اطلاعات عمل کند و بعضی از برچسبها به تجهیزات ذخیرهسازی با قابلیت بازنویسی مجهز هستند. نوع اطلاعات تبادل شده به نوع برنامه مورد استفاده بستگی دارد. در مثال payWave، برچسب شماره کارت اعتباری را به همراه تاریخ انقضای آن برای دستگاه بازخوانی ارسال میکند. به عنوان نمونهای دیگر، یک دستگاه فعال میتواند کد خاصی را روی برچسب کارت هوشمند حملونقل بنویسد تا زمان سپری شده از آخرین مورد استفاده از کارت را ثبت کند. به این ترتیب، سایر دستگاههای بازخوانی موجود در سیستم براساس اطلاعات موجود روی کارت درباره هزینه جابهجایی مالک آن تصمیمگیری میکنند. در حال حاضر، مجمع NFC چهار نوع مختلف از اینکارتها را معرفی کرده است که انواع مختلفی از فناوریها را پشتیبانی میکنند. برچسبهای Type 1 از سیستم ارتباطی NFC-A استفاده میکنند که در آن هیچسیستمی برای جلوگیری از تداخل اطلاعات وجود ندارد. برچسبهای Type 2 از فناوری NFC-B و برچسبهای Type 3 از فناوری NFC-F استفاده میکنند که هر دو فناوری به سیستم اجتناب از تداخل مجهز هستند. این سه نوع برچسب در کنارهم میراث فناوریهای RFID Type A و Type B و Type C و همچنین FileCa محسوب میشوند. البته میتوان از یک برچسب Type 4 با فناوری NFC-A و NFC-B به همراه سیستم اجتناب از تداخل بهره گرفت وتا حداکثر 32 کیلوبایت اطلاعات را در آن ذخیره کرد.
دستگاههای NFC چهار نقش اصلی دارند که در اسناد مجمع NFC (بهطور خاص در NFC Digital Protocol) نیز به آنها اشاره شده است. این حالتها شامل initiator، target، reader/writer و Card Emulator هستند. چنانکه پیش از این گفته شد، در اغلب موارد یک دستگاه فعال و دیگری غیرفعال است. دستگاه فعال پس از برقراری پیوند ارتباطی نقش reader/writer را برعهده میگیرد، در حالی که دستگاه غیرفعال به عنوان کارت عمل میکند.
درباره گوشی موبایل مجهز به NFC (که یکی از بازارهای هدف اولیه فناوری NFC است) تلفن میتواند در جایی به عنوان یک کارت غیرفعال و در جای دیگر به عنوان دستگاه بازخوانی فعال عمل کند. بنابراین، گوشی شما میتواند در یک لحظه نقش کارت اعتباری را ایفا کرده و همواره امکان خرید را برای شما فراهم کند و در لحظهای دیگر فهرست نوبتهای نمایش فیلمی را که توسط یک پوستر هوشمند مجهز به برچسب RFID تبلیغ شده است، برای شما تهیه کند. یکی از ویژگیهای انحصاری NFC که در نسلهای قبلی آن، یعنی RFID و FeliCa وجود نداشت، امکان برقراری ارتباطات دو سویه(peer-to-peer) است. به محض بر قراری ارتباط، دستگاه فعال به عنوان initiator و دستگاه غیر فعال به عنوان یک target عمل کرده و اطلاعات را براساس پروتکل NFC-DEP مبادله میکنند. دستگاه فعال (initiator) به عنوان آغاز کننده تبادل بین دودستگاه عمل کرده و زمان ارسال اطلاعات یا زمانی را که انتظار دریافت اطلاعاتی را دارد، به دستگاه target اطلاعرسانی میکند. سپس دستگاه هدف بر اساس دستورات مذکور عمل میکند. برای درک بهتر نحوه استفاده از ارتباط P2P برای تبادل اطلاعات بین دو دستگاه، در ادامه چند مثال میآوریم. دو گوشی هوشمند مجهز به NFC هنگامیکه به قدر کافی به هم نزدیک شوند، میتوانند اطلاعات تماسها را با یکدیگر مبادله کنند. یک دوربین دیجیتالی مجهز به NFC میتواند عکسها را به تلویزیون مجهز به NFC ارسال کند یا یک کامپیوتر مجهز به NFC میتواند برنامههای موبایل را برای یک گوشی موبایل مجهز به NFC بفرستد.
دو دستگاه فعال با استفاده از پروتکلهای پیچیدهتر نیز میتوانند این روش را برای برقراری ارتباط به کار گیرند. به هر حال، دستگاه دریافتکننده اطلاعات باید در حالت غیرفعال قرار گیرد، سپس نقش target و initiator بین دستگاهها عوض شود.بهمنظور توسعه NFC برای انتقال اطلاعات بهشیوه P2P میتوان آن را برای شروع ارتباط بهکار برد، سپس تبادل اطلاعات را بر عهده پروتکلهای دیگر مانند بلوتوث، وایفای یا Ultrawideband قرار داد. به عنوان مثال، NFC میتواند ارتباط بین دو گوشی موبایل را برقرار کرده، سپس اطلاعات مربوط به پروتکلهای دیگر را گردآوری کند. به طور فرضی، اگر دو دستگاه دارای بلوتوث و مجهز به NFC باشند، در هنگام عبور از کنارهم توسط NFC ارتباط آنها برقرار میشود و بدون نیاز به وارد کردن دستی شماره یا کد در یک یا هر دو دستگاه، اطلاعات از طریق بلوتوث مبادله میشود. به این ترتیب، پس از مبادله اطلاعات، دستگاهها حتی در خارج از دامنه NFC نیز میتوانند ارتباط خود را حفظ کنند.
امنیت
انتظار میرود، به دلیل دامنه بسیار کوتاه NFC این فناوری بهطور ذاتی امن باشد. همچنین میتوان اطلاعات دو دستگاه را با استفاده از استانداردهای AES رمزگذاری کرد. با تمام این اوصاف، هنوزهم نقاط آسیبپذیری در سیستم وجود دارند.پیش از هرچیز، ارتباط رمزگذاری شده یکی از ملزومات استانداردهای NFC محسوب نمیشود. یکی از علل این خصوصیت، فراهم شدن امکان سازگاری با پیادهسازیهای قبلی RFID و علت دیگر آن عدم نیاز بسیاری از ارتباطات به رمزگذاری است. به این ترتیب، دستگاههای رادیویی که در باند 13,56 مگاهرتز کار میکنند، میتواننداطلاعات مخابرهشده بین دو دستگاه را دریافت کرده یا حتی آن را تغییر دهند. به هرحال، دستگاه فعال میتواند میدان RF را برای شناسایی تداخلهایی که به احتمال توسط دستگاه رادیویی مهاجم ایجاد میشوند، اسکن کند و میزان حملههایی را از نوع الحاق اطلاعات و دسترسی غیرمجاز ثالث کاهش دهد. برای مقابله با استراق سمع فقط باید از رمزگذاری اطلاعات استفاده شود. شاید، بزرگترین تهدید برای اغلب کاربران، سرقت احتمالی دستگاه مجهز به NFC است. به عنوان مثال، اگر شخصی یک کارت اعتباری مجهز به NFC را سرقت کند تا زمان گزارش سرقت هیچ چیز نمیتواند مانع از خرید اجناس و پرداخت هزینهها با استفاده از کارت مسروقه شود. این یک مصالحه بین امنیت و راحتی است. درباره دستگاههای مجهز به NFC مانند کامپیوتر یا گوشی هوشمند، گذرواژهها یا قفلها میتوانند یک لایه امنیتی اضافی ایجاد کنند. برای بازکردن قفل دستگاه و استفاده از آن بهمنظور تراکنشهای NFC سارق باید از گذرواژه دستگاه اطلاع داشته یا کلید آن را در اختیار داشته باشد. در حال حاضر، در اغلب مواردی که ارتباطات امن اهمیت دارند، مانند تراکنشهای کارتهای اعتباری، از رمزگذاری استفاده میشود.
کاربردها
در حال حاضر، بیشترین کاربردهای فناوری NFC شامل کارتهای اعتباری بدون تماس، سیستمهای حمل و نقل و فروش بلیت و سیستم امنیتی ساختمانها است. در برخی موارد مانند گذرنامهها نیز برای افزایش امنیت از برچسبهای NFC استفاده شده است. کاربردهای صنعتی NFC شامل مدیریت تولید و ردیابی محصولات هستند. این کاربردها با کاربردهای RFID و FeliCa در صنعت تفاوت چندانی ندارند.با وجود این که گوشیهای موبایل مجهز به NFC در بخشی از آسیا بهویژه ژاپن و به میزان کمتر در اروپا متداول هستند، به تازگی این نوع گوشیها وارد ایالات متحدهشدهاند. البته، سه اپراتور نخست ایالاتمتحده بهمنظور ایجاد نوعی استاندارد برای کیف پول مجازی در گوشیهای مجهز به NFC گروهی موسوم به ISIS ایجادکردهاند. هدف این گروه جایگزینکردن وجه نقد، کارتهای اعتباری، کارتهای پرداخت، کارتهای جایزه، کوپنها، بلیتها و گذرنامههای سیستم حملونقل با پیادهسازیهای مختلف فناوری NFC است.
استفاده از فناوری NFC در گوشی هوشمند، امکان استفاده از پردازنده و حافظه گوشی همراه را برای کاربردهای پیشرفتهتر فراهم میکند. چنانکه پیش از این گفته شد، یک گوشی موبایل میتواند به عنوان دستگاه بازخوانی RFID عمل کرده و به منظور اتصال به یک سایت برای دریافت اطلاعات بیشتر یا خرید کوپن اطلاعات برچسبها را از پوسترها، تبلیغات یا سایر اقلام بازخوانی کند.یک مثال برای این کاربرد میتواند برچسب روی یک پوستر باشد که سایت Fandango را باز کرده و با استفاده از خدمات محلی زمان نمایش یک فیلم را در منطقه سکونت کاربر نمایش میدهد. به عنوان مثال دیگر میتوان به برچسبی اشاره کرد که روی یک نمایشگر در رستوران Starbucks قرار دارد و کد کوپن را برای دریافت تخفیف در صندوق نمایش میدهد. اما ظرفیت NFC برای برقراری ارتباط p2p هنوز بهطور کامل شناسایی نشده است. این کار مستلزم کمی خلاقیت در بهکارگیری قابلیتهای NFC توسط توسعهدهندگان نرمافزار است. البته، میتوان درباره تبادل اطلاعات تماس بین دو گوشی هوشمند یا کاراکترها، اقلام و سایر مؤلفههای بازیهای دیجیتالی مثالهایی را بیان کرد.
قابلیت انتقال ارتباط در NFC امکان مبادله حجم زیادی از اطلاعات را بین دو دستگاه با استفاده از فناوری بلوتوث وایفای و سایر استانداردهای موجود فراهم میکند. پیش از این درباره انتقال عکس از دوربین دیجیتالی به تلویزیون سخن گفتیم، اما ارتباط میتوانست بین یک دوربین و یک لپتاپ، دولپتاپ، یک گوشی هوشمند و یک چاپگر یا هر نوع دستگاه مجهز به NFC با دستگاهی دیگر برقرار شود.اما به هر حال، ظهور کاربردهای پیشرفتهتر فناوری NFC در گروه همگانی شدن این فناوری در تجهیزات و دستگاههای موبایل است.
فناوری NFC (سرنامNear Field Communication) مفهومی است که به تازگی در خبرها از آن سخن گفته میشود. این فناوری بهطور خاص با گوشیهای موبایل سروکار دارد. در حال حاضر گوگل در آندروئید از NFC پشتیبانی میکند و سامسونگ نیز تجهیزات سختافزاری NFC را در گوشیهای Nexus S تعبیه کرده است، این در حالی است که شایعاتی نیز درباره پشتیبانی نسل بعدی آیفون از NFC بهگوش میرسد. این فناوری در واقع نسخهکاملتری از فناوری ساده RFID است که در سیستمهای پرداخت «بدون تماس» مانند MasterCard PayPass و Visa PayWave کاربرد دارد. این فناوری شبیه و سازگار با سیستم FeliCa است که قبلاً در آسیا بهطور گسترده برای پرداختهای موبایل و خرید بلیت بهکار گرفته شده است. در این مقاله ماهیت NFC، نحوه کار و استفاده از آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
فناوریهای RFID و FeliCa؛ نیاکان NFC
فناوری NFC نسخه کاملتری از ویژگیهایی است که در اصل برای تولید برچسبهای RFID و سیستمهای پرداخت بدون تماس بهکارگرفته شدند. استاندارد ISO/IEC 14443 خصوصیات مربوط به کارتهای شناسایی، کارتهای بدون تماس مجهز به مدارهای مجتمع و کارتهای مجاورتی را که بهمنظور تسهیل کار در این مقاله از آنها با عنوان برچسب یاد میکنیم، تعریف میکند. این استاندارد علاوهبر موارد مذکور، دو شیوه اولیه برای انتقال اطلاعات روی فرکانس 13,56 مگاهرتز را با استفاده از یک پروتکل ارتباطی استاندارد بین دستگاه فعال بازخوانی و برچسب غیرفعال تشریح میکند. این روشهای انتقال اطلاعات با عناوین Type A وType B شناخته میشوند.
ارتباط Type A از سیستمرمزگذاری Miller با مدولاسیون دامنه صددرصد استفاده میکند. در این روش سیگنال در مقادیر در دامنه تقریباً صفر و دامنه کامل به ترتیب ضعیف و قوی محسوب میشود. شیوه رمزگذاری تأخیر یا Miller بهواسطه تغییر زمان انتقال سیگنال براساس مقایسه تسلسل بیتها با یک سیگنال ساعت عمل میکند. این رویکرد اطلاعات را با سرعت 106 کیلوبایت در ثانیه ارسال میکند. ارتباط Type B از انواع مختلف رمزگذاری Manchester همراه مدولاسیون دامنه ده درصد بهره میبرد. در این رویکرد یک سیگنال با قدرت نود درصد دامنه ضعیف و سیگنالی با صددرصد دامنه قوی محسوب میشود. رمزگذاری Manchester تنها در نقطه میانی یک دوره تناوب ساعت، جابهجایی سیگنال را بررسی میکند، بنابراین، جابهجایی از سیگنال ضعیف به قوی به عنوان وضعیت صفر و جابهجایی از سیگنال قوی به ضعیف به عنوان وضعیت یک در نظر گرفته میشود. زمانی که دو دستگاه در فاصلهای حدود چهار سانتیمتر از یکدیگر قرار میگیرند (خصوصیات استاندارد، حداکثر فاصله بیست سانتیمتر را مجاز میداند، اما فاصله متداول چهار سانتیمتر یا کمتر است)، سیگنال RF دستگاه بازخوانی موجب برقراری جریانی در آنتن درونی یک برچسب RFID یا کارت هوشمند و در نتیجه فعالسازی مدار آن میشود. در این میدان نزدیک RF، آنتنهای دو دستگاه بهعنوان سیمپیچ ترانسفورماتور و فاصله بین آنها بهعنوان یک هسته عمل میکند. تغییرات سیگنال ارسالی توسط دستگاه بازخوانی موجب تغییر جریان الکتریکی در برچسب شده و تغییر جریان برچسب (که توسط مدولاسیون بار انجام میشود) موجب تغییر سیگنال دریافتی توسط دستگاه بازخوانی اطلاعات میشود. در این فناوری، اطلاعات با استفاده از روشهای رمزگذاری موردبحث بین دو دستگاه منتقل میشود. به محض برقراری جریان، دستگاه بازخوانی از برچسب در زمینه شیوه ارتباطی مورد استفاده آن پرسوجو میکند. این ارتباط در هر زمان تنها در یک سو برقرار میشود و به اصطلاح به آن half-duplex گفته میشود. بنابر این، پروتکل روشهای خاصی را برای درخواست اطلاعات و پاسخگویی درست بین دو دستگاه تعریف کرده است. در عمل، دستگاه بازخوانی از برچسب درخواستمیکند تا با استفاده از شیوه و سرعت خاصی برای برقراری ارتباط موافقت کند و به محض توافق درباره شیوه برقراری ارتباط پیوندی را با برچسب برقرار میکند. پس از ایجاد پیوند دستگاه بازخوانی نوع برنامههای موردپشتیبانی را به برچسب اعلام و دستورات و اطلاعات لازم را درخواست میکند. برچسب نیز با ارسال اطلاعات یا دستور مناسب، درخواست را پاسخ میگوید. به عنوان مثال، یک دستگاه بازخوانی کارت اعتباری که با سیستم payWave کارتهای اعتباری Visa کار میکند، از برچسب موجود در کارت اعتباری Visa، شماره و تاریخ انقضای آن را درخواست میکند. اگر طراحی کارت بهگونهای باشد که بتواند چنین درخواستی را پاسخ دهد، اطلاعات مذکور را برای دستگاه بازخوانی ارسال میکند. با ارسال، اطلاعات مورد درخواست، ممکن است برچسب یا دستگاه بازخوانی اطلاعات اضافی را درخواست کنند. تا زمانی که دستگاه بازخوانی و برچسب در فاصله نزدیک قرار داشته باشند، این تبادل اطلاعات امکانپذیر است. به محض تبادل اطلاعات براساس طراحی برچسب یا دستگاه بازخوانی، میتوان ارتباط را خاتمه داد. دورکردن دستگاهها از یکدیگر نیز میتواند موجب قطع ارتباط شود. در مثال سیستم payWave ، به محض دریافت اطلاعات درخواستی توسط دستگاه بازخوانی، این دستگاه ارتباط خود را با کارت قطع کرده و میتواند فرآیند مجوزدهی تراکنش را آغاز کند. این نوع فناوری RFID در کارتهای مبتنی بر MIFARE مورد استفاده قرار گرفته است. کارتهای مذکور بهطور وسیع در سیستمهای حملو نقل و سیستمهای دسترسی ساختمانهای امن، گذرنامههای بیولوژیک و سیستمهای پرداخت بدون تماس مانند payWave و PayPass کاربرد دارد. شرکت سونی پلتفرم مشابهی را برای پرداخت بدون تماس توسعه داده که با عنوان FeliCa شناخته میشود و در آسیا کاربرد زیادی دارد. کارتهای مبتنی بر FeliCa در سیستمهای امنیتی و حملونقل و همچنین سیستمهای پرداخت بدون تماس کاربرد دارند. بهکارگیری فناوری FeliCa در گوشیهای همراه در ژاپن، آن را به یک استاندارد پرداخت موبایل تبدیل کرد. با استفاده از این سیستم کاربران میتوانند هزینه پارکینگ، بلیت قطار، خرید از دستگاههای خودکار را پرداخت کنند و به دلیل وجود همین امکانات، هرروز بر تعداد کاربران گوشیهای مجهز به این سیستم افزوده میشود. فناوری FeliCa نوعی از رمزگذاری Manchester را برقراری ارتباط به کار میبرد که با شیوه Type B RFID متفاوت است، اما پروتکلهای مورد استفاده برای این ارتباطات یکسان است. با استفاده از فناوری FeliCa میتوان اطلاعات را با سرعتی بیشتر، یعنی 212 کیلوبایت برثانیه یا 424 کیلوبایت برثانیه ارسال کرد. این فناوری بهعنوان یک استاندارد جایگزین برای JIS X 6319-4 در ژاپن پذیرفته شده است.
"فناوری NFC نسخه کاملتری از ویژگیهایی است که در اصل برای تولید برچسبهای RFID و سیستمهای پرداخت بدون تماس بهکارگرفته شدند." |
تکامل یا تحول؟
استاندارد NFC حاصل کار دو شرکت فیلیپس (که در آن زمان مالک فناوری MIFARE بود) و سونی در راستای افزایش قدرت تعامل استانداردهای اختصاصی هریک با دیگری و توسعه قابلیتهای کلی برقراری ارتباطات رایگان دوسویه توسط آن استانداردها است. عملیاتپایه ارتباطی NFC در سال 2003 به یک استاندارد ISO (موسوم به ISO/IEC 18092) و سپس یک استاندارد ECMA (موسوم به ECMA-340) تبدیل شد. در سال 2004 شرکتهای سونی، NXP Semiconductors (شاخهای از شرکت فیلیپس که تراشههای MIFARE را تولید میکند) و نوکیا انجمنی موسوم به NFC Forum را ایجاد کردند. این کنسرسیوم که اعضای آن را تولیدکنندگان گوشیهای همراه،اپراتورهای موبایل، شرکتهای ارائه کارت اعتباری و تولیدکنندگان تراشه تشکیل میدهند، برای تعریف استانداردهایی براساس خصوصیات استاندارد فعلی ISO/IEC 18092 تلاش میکنند تا بین تجهیزات و پیادهسازیهای مختلف فناوری NFC سازگاری لازم ایجاد شود.
فناوری NFC پروتکلهای مورد استفاده را برای ایجاد ارتباط و برقراری پیوند که در فناوریهای FeliCA و RFID Type A و RFID Type B کاربرد دارند، با یکدیگر ادغام میکند. همچنین چهار نوع برچسب و چهار حالت عملیاتی مختلف را معرفی میکند.انجمن NFC علاوه بر موارد مذکور یک قالب استاندارد اطلاعات و تعدادی عملیات عادی را برای انجام اقدامات خاصی مانند انتقال اطلاعات کارت اعتباری و استخراج آدرسهای URL یا اطلاعات دیگر از پوسترهای هوشمند تعریف کرده است. با وجود این، به دلیل طراحی خاص سیستم میتوان برنامههایی را توسعه داد که از استاندارد ارتباطی و قالب اطلاعات بهشیوههای پیشبینی نشده استفاده کنند. استانداردها بهمنظور افزایش قدرت تعامل و همکاری فناوریهای مختلف بهویژه نرمافزارهای مشابه مانند سیستمهای پرداخت موبایل یا خرید بلیت برای حملونقل، تعریف شدهاند.
NFC(سرنام Near Field Communication) یک فناوری ارتباطی با برد کوتاه است که هرچند از پیدایش آن چند سالی میگذرد، اما تاکنون چنانکه باید گسترش نیافتهاست. اما با پشتیبانی شرکتها و بانکهای بزرگ جهان و نیز تعیین مشخصههای این فناوری از سوی NFC Forum (مجمعی که توسعه آن را برعهده دارد) و نیز مزیتهای آن پیشبینی میشود که گسترش NFC با سرعت فزایندهای پیش برود. این نوشتار برگرفته از مطلبی است که توسط دن نوسوویتز در سایت پاپیولارساینس منتشر شده و برای پرداختن بیشتر به مطلب در برخی موارد توضیحات و تصاویری اضافه شدهاست.
چندی پیش سازندگان اسمارتفون، ارائه کنندگان خدمات بیسیم و عرضهکنندگان کارتهای اعتباری همگی از اشتیاق خود برای استفاده از فناوری ارتباطات برد کوتاه سخن گفتند. به طور کلی آنها معتقد بودند، NFC قابلیتهای چشمگیر متعددی دارد. در آیندهای نزدیک خواهیم توانست کارهایی مانند پرداخت وجه و باز کردن قفل درب خانه را با گوشیهای موبایل و با استفاده از فناوری NFC انجام دهیم و همچنین برخلاف فناوریهایی مانند وایفای نگران فراموشکردن یا لو رفتن رمزهایعبورمان نباشیم.
چه زیرساختهایی مورد نیاز است؟
عموماً تصور میشود که پشتیبانی اسمارتفونها از NFC مستلزم تغییرات اساسی در زیرساخت آنها است، اما چنین نیست. با توجه به اینکه NFC صورت تکاملیافته RFID است، با پایانههای فعلی RFID شرکتهای مختلفی مانند ویزا و مسترکارت و نیز طیف گستردهای از مراکز تجاری بینالمللی و محلی سازگار است. از اینرو، برای پرداختهای بیسیم به سختافزار جدید و خاصی نیاز نخواهیم داشت.البته، آن دسته از مراکز تجاری که میخواهند از تعداد بیشتری از مزیتهای NFC مانند آگهیهای عامهپسندتر و دوطرفه استفاده کنند باید یک قطعه ویژه سازگار با NFC در پایانه فروش نصب کنند. به عنوان مثال، اگر مکدونالد بخواهد بداند که یک مشتری خاص در هر وعده بهطورمعمول چند عدد ناگت جوجه میخورد، باید یک پایانه دوطرفه NFC نصب کند. اما شرکتهای کوچک معمولاً به چنین دادههایی نیاز ندارند. یک شرکت کوچک میتواند از یک دستگاه RFID خوان ارزانتر که با همان سیستم کار میکند، استفاده کند.
از نظر سختافزاری تلفنها هم میتوان انتظار داشت که ماجولهای NFC در نسل جدید اسمارتفونها به کار گرفته شود و این گوشیها یکی پس از دیگری بازار را گرمتر کنند. گوگل با عرضه نسخه 2,3 آندروئید موسوم به Gingerbread قابلیتهای جدیدی از NFC را در آن گنجاند و به تازگی نیزGoogle Wallet را معرفی کرده است. مجمع NFC نیز شرکتهای بزرگی مانند سونی، الجی، نوکیا، موتورولا، کوالکام و RIM را از اعضای اصلی خود به شمار میآورد. تا زمان نوشته شدن این مطلب، تنها گوشیهای اندکی مانند Nexus S گوگل دارای تراشه NFC است (که شاید تا مدتی بدون استفاده بماند)، اما دستگاههای مجهز به نسخههای آتی آندروئید، بلکبری و شاید iOS قابلیتهای NFC را افزایش خواهند داد. برای نمونه گفته میشود آیفون 5 از پروتکل NFC پشتیبانی خواهد کرد.
آیا NFC از امنیت کافی برخوردار است؟
NFC ذاتاً با نگرانیهایی همراه است، زیرا میتواند دادههای بسیار حساس را از طریق امواج انتقال دهد و دستکم از منظر تئوریک ممکن است این دادهها حین انتقال توسط امواج به طور غیرمجاز مورد دسترسی قرار بگیرند. نکته جالب توجه این که پروتکل NFC به خودی خود در مقابله با شنود دادهها از تمهیدات امنیتی اندکی برخوردار است. تمهیداتی که مجمع NFC مورد توجه قرار داده به جنبههای فیزیکی این پروتکل محدود است. به عنوان مثال، حداکثر برد NFC در انتقال داده بین دو دستگاه، چهار اینچ است و از اینرو شنود یا دسترسی غیرمجاز به دادهها در این محدوده کوچک بسیار دشوار خواهد بود، مگر اینکه از ترفندهای پیچیدهای استفاده شود. همچنین وقتی که از NFC استفاده نمیشود میتوانیم آنرا خاموش کنیم تا به اینوسیله امنیت آنرا افزایش دهیم. اما این راهکارها کافی نیستند؛ عنوان کردن چنین مواردی مثل این است که بگوییم چون کیف پولمان در جایی است که کیفقاپ نمیتواند به آن نزدیک شود، پس امن و غیرقابل شناسایی است.
در واقع تمهیدات پیشرفته امنیتی مانند رمزنگاری و تعیین رمزعبور در NFC بر عهده کسی گذاشته شده که از آن استفاده میکند، پس باید امیدوار باشیم بانکی که مشتری آن هستیم اطلاعات بانکیمان را رمزنگاری کرده باشد و نیز امیدوار باشیم که گوگل، اپل یا RIM اطلاعات حساب کاربریما را به رمز درآورند و همچنین از قفلساز دیجیتالمان مطمئن باشیم که کلید مجازی خانه پیشرفتهمان را رمزنگاری کرده باشد. میتوان گفت، بهرهگیری از رمزعبور و رمزنگاری در محصولات شرکتهایی که در بالا ذکر شد، کار آسانی است که البته باید برای عملیکردن آن گامهایی بردارند.
شرکتهای بزرگ عرضهکننده کارتهای اعتباری که از فناوری RFID پشتیبانی میکنند، برقراری امنیت پایانههای فروش با استفاده از پروتکل ISO 14443 را به یک استاندارد تبدیل کردهاند و NFC نیز میتواند بیآنکه به تغییرهای خاصی نیاز داشته باشد، از همین تمهیدات استفاده کند. راهکارهای پیشرفتهتر امنیتی مانند رمزنگاری که به تازگی درباره NFC مورد توجه قرار گرفتهاست، از شنود اطلاعات پیشگیری میکند و به گفته مجمع NFC انجام این کار برعهده توسعهدهندگان است. اینکه مجمع NFC اعمال تمهیدات امنیتی را به طرف سوم محول میکند، چندان خرسندکننده نیست و انتظار میرفت که استاندارد رمزنگاری از همان آغاز در خود این فناوری یکپارچه شود. تهدید دیگر برای امنیت NFC نابود شدن سیگنالهای آن است. نابود کردن سیگنال از شنود آن سادهتر است. هکرهای RFID همچنین میتوانند قابلیت ارتباطی تراشه را دچار نقص کنند و برای مقابله با حملههایی از این قبیل راه مشخصی وجود ندارد. البته، دلیلی ندارد کسی بخواهد سیگنال NFC را نابود کند، زیرا چنین چیزی برای هکر کاربرد اقتصادی ندارد.
"حداکثر برد NFC در انتقال داده بین دو دستگاه، چهار اینچ است و از اینرو شنود یا دسترسی غیرمجاز به دادهها در این محدوده کوچک بسیار دشوار خواهد بود." |
در گفتوگو با مرکز سازماندهی امور بانکی ایالاتمتحده (Federal Reserve) از آنها خواستیم تا ببینند آیا NFC نیز مشمول بندهای مصوبه Truth in Lending Act میشود یا خیر؛ Truth in Lending Act مصوبهای است که مشتریان را از پرداخت مبالغ بیش از پنجاه دلار توسط کارتهای اعتباری و مالی منع میکند (تقریباً مشابه قانون بانکی کشور ما که سقف برداشت روزانه از عابربانکها را چهارمیلیون ریال تعیین کردهاست). اینکه در این مصوبه از NFC به طور خاص نام برده نشده، با توجه به جدید بودن این فناوری موضوع عجیبی نیست. نماینده فدرال این مرکز اظهار داشت، در این مصوبه بندهایی وجود دارد که با توجه به آنها میتوان NFC را نیز مشمول این قانون دانست.
او از اینکه چرا NFC مشمول قانون Electronic Funds Transfer نمیشود، اظهار بیاطلاعی کرد و افزود انتقال داده با استفاده از NFC نیز گونهای از انتقال الکترونیکی محسوب میشود و فناوریهای بیسیم دیگر از جمله انتقال مغناطیسی اکنون مشمول همین قانون هستند. منظور او از انتقال مغناطیسی، تراشههای RFID است که در کارتهای اعتباری از آنها استفاده میشود و با توجه به اینکه NFC ذاتاً نسخهای تکاملیافته از RFID است، به سادگی میتوان نتیجه گرفت که قوانین مذکور را میتوان به آن تعمیم داد.
آیا NFCموفق خواهد بود؟
NFC ظرفیتهای زیادی دارد و چنین به نظر میرسد که با توجه به پشتیبانی بانکها، سازندگان سختافزار و فروشگاههای خردهفروشی از این فناوری گسترش آن در کوتاه مدت عملی شود. گسترش این فناوری به چگونگی پیادهسازی آن و پرهیز از پیچیدگی و ابهام در استفاده از آن بستگی دارد و باید به زبانی سادهتر به مردم شناسانده شود. اگر این کارها به درستی انجام شوند راهکارهای جدیدی برای خرید کالا و خدمات، تبلیغات و دادوستد دادهها گسترش خواهند یافت.
NFC(سرنام Near Field Communication) یک فناوری ارتباطی با برد کوتاه است که هرچند از پیدایش آن چند سالی میگذرد، اما تاکنون چنانکه باید گسترش نیافتهاست. اما با پشتیبانی شرکتها و بانکهای بزرگ جهان و نیز تعیین مشخصههای این فناوری از سوی NFC Forum (مجمعی که توسعه آن را برعهده دارد) و نیز مزیتهای آن پیشبینی میشود که گسترش NFC با سرعت فزایندهای پیش برود. این نوشتار برگرفته از مطلبی است که توسط دن نوسوویتز در سایت پاپیولارساینس منتشر شده و برای پرداختن بیشتر به مطلب در برخی موارد توضیحات و تصاویری اضافه شدهاست.
چندی پیش سازندگان اسمارتفون، ارائه کنندگان خدمات بیسیم و عرضهکنندگان کارتهای اعتباری همگی از اشتیاق خود برای استفاده از فناوری ارتباطات برد کوتاه سخن گفتند. به طور کلی آنها معتقد بودند، NFC قابلیتهای چشمگیر متعددی دارد. در آیندهای نزدیک خواهیم توانست کارهایی مانند پرداخت وجه و باز کردن قفل درب خانه را با گوشیهای موبایل و با استفاده از فناوری NFC انجام دهیم و همچنین برخلاف فناوریهایی مانند وایفای نگران فراموشکردن یا لو رفتن رمزهایعبورمان نباشیم.
NFC چیست؟
NFC یک پروتکل ارتباطی با برد کوتاه بین دو وسیله (به عنوان مثال دو گوشی) است. دستگاهی که آغازگر یا مبدأ ارتباط است با استفاده از القای مغناطیسی یک میدان موج رادیویی ایجاد میکند و دستگاه مقصد آن را شناسایی کرده و به آن دسترسی پیدا میکند، سپس این دو وسیله میتوانند دادههای کم حجم را به صورت بیسیم و در مسافتی کمتر از چهار اینچ، بین خود دادوستدکنند. این پروتکل به فناوری RFID شباهت زیادی دارد و علتش این است که NFC در واقع صورت تکاملیافته RFID به شمار میآید. تفاوت آنها در این است که RFID مثل یک خیابان یک طرفه عمل میکند؛ یعنی یک دستگاه سیگنال را ارسال کرده و وسیله گیرنده آنرا دریافت میکند. اما NFC شبیه یک خیابان دوطرفه است که در آن دستگاه میتواند هم در نقش فرستنده و هم در نقش گیرنده اطلاعات عمل کند.
NFC در مقایسه با دیگر پروتکلهای بیسیم مانند وایفای یا بلوتوث بسیار کند است و حداکثر سرعت آن به 0,424 مگابیت در ثانیه میرسد که در واقع برابر با یک چهارم سرعت بلوتوث است. اما درعوض چند مزیت کلیدی دارد که بلوتوث فاقد آن است: NFC تنها نیازمند 15میلیآمپر جریان الکتریسیته است که تأمین این مقدار برای باتری اسمارتفونهای امروزی بسیار ساده است. NFC از امنیت بیشتری برخوردار است، همچنین برخلاف بلوتوث از انجام فرآیند pairing (هماهنگسازی) بینیاز است. مزیت دیگر آن این است که بلوتوث باید پیکربندی شود، اما NFC به هیچ تنظیمی نیاز ندارد.
با NFC چه کاری میتوان انجام داد؟
سه کاربردی که مجمع NFC یا NFC Forum (شرکتها و مراکزی که در جهت رواج NFC میکوشند)ارائه میکند، عبارتند از: به اشتراکگذاری، هماهنگسازی (pairing) و دادوستد. در این میان، دادوستد از اهمیت بیشتری برخوردار است و نخست آن را بررسی میکنیم. اسمارتفونی را که به تراشه NFC مجهز باشد میتوان به راحتی چنان تنظیم کرد که در نقش یک کارت اعتباری یا کارت سپرده (Debit Card) ظاهر شود. کافی است گوشی را در مقابل پایانه پرداخت سازگار با NFC بگیریم تا وجه مورد نظر پرداخت شود. البته، این یکی از کاربردهای اولیه NFC در داد و ستد اطلاعات است. از این فناوری میتوان در کارت کتابخانه، کارت-کلید اتاقهای هتل و کارت عبور ادارهها و سازمانها نیز استفاده کرد. حتی کارتهای هویت دولتی مثل گواهینامه رانندگی و پاسپورت را نیز میتوان با NFC جایگزین کرد یا دستکم از این پروتکل روی آنها سود برد. انجام این کار هم ممکن و هم تقریباً ساده است. حتی شاید در آینده استفاده از کلیدها نیز منسوخ شوند و برای بازکردن قفل در از گوشیهای مجهز به NFC یا فناوریهای مشابه استفاده شود.
"یکی از دلایل اصلی تعریف و تمجید شرکت ها از این فناوری، ارتباط NFC با پول است،یعنی شرکتها میتوانند با بهرهگیری از آن محصولات خود را به طور مستقیم و به صورت بیدرنگ برای مشتریانشان تبلیغ کنند." |
کاربرد دیگر NFC، یعنی به اشتراکگذاری کمی دشوارتر است و علت آن محدودیتهای این فناوری است. در این مورد NFC را میتوان شبیه کدهای QR (بارکدهای مربعی شکل حاوی اطلاعات که با استفاده از اسمارتفونها، کدخوانها و... میتوان آنها را خواند) تلقی کرد، با این تفاوت که لازم نیست برنامه خاصی را باز کرده، سپس عکس بگیریم. یک وسیله NFC اکتیو یا فعال مانند اسمارتفون میتواند با یک وسیله NFC اکتیو دیگر یا با یک برچسب پسیو (غیر فعال) ارتباط برقرار کند. این برچسب در واقع یک تراشه کوچک است که دادههای روی آن را میتوان بین دو دستگاه انتقال داد. برچسبهای پسیو به جای الکتریسیته از محدوده فرکانس رادیویی ایجاد شده توسط گوشی استفاده میکنند و در نتیجه میتوان با گرفتن گوشی در مقابل برچسب، اطلاعات موجود روی آن را (مثلاً یک آگهی بازرگانی شامل آدرس اینترنتی شرکت مفروض) به گوشی منتقل کرد.دبی آرنولد از اعضای مجمع NFC معتقد است استفاده از NFC برای خواندن برچسب واقعاً هیجانانگیز است. زیرا برچسبهای پسیو و بینیاز از الکتریسیته بسیار ارزان هستند و میتوان آنها را در خیلی جاها به کار برد. مثلاً میتوان با گرفتن گوشی در برابر برچسب یک محصول خاص، اطلاعات مربوط به گارانتی آنرا به گوشی منتقل کرد. البته، همانطور که گفته شد با توجه به اینکه سرعت این پروتکل بسیار کم و کمتر از 0,5مگابیت در ثانیه است، نباید انتظار داشت که از آن در مواردی مانند انتقال فیلمهای HD استفاده شود. در نتیجه، معمولاً برای به اشتراکگذاری فایلهای کوچکتری مانند عکس، سندهای متنی و آدرسهای اینترنتی مناسبتر است. کاربرد دیگر NFC که در بالا نیز ذکر شد، عبارت است از هماهنگسازی یا pairing. به عنوان مثال، با نگاه داشتن یک گوشی در مقابل یک گوشی دیگر، بیآنکه به رمزعبور نیاز داشته باشیم میتوانیم اتصال بلوتوث یا وای-فای گوشی را پیکربندی کنیم یا به عنوان مثال، اطلاعات تماس را حتی درصورت عدم وجود اتصال 3G بلافاصله بین آنها دادوستد کنیم.
چرا تولیدکنندگان گجتها، بازرگانان و کریرهای بیسیم اینقدر نسبت به رواج NFC اشتیاق نشان میدهند؟
یکی از دلایل اصلی تعریف و تمجیدهای شرکت گوگل،T-Mobile، ویزا، مکدونالد وسایرین از این فناوری، ارتباط NFC با پول است، یعنی شرکتها میتوانند با بهرهگیری از آن محصولات خود را به طور مستقیم و به صورت بیدرنگ برای مشتریانشان تبلیغ کنند. به عنوان مثال، فرد میتواند با نگه داشتن گوشی خود در مقابل یک پوستر تبلیغاتی، شماره تلفن شرکت عرضهکننده، آدرس اینترنتی آن و اطلاعاتی از این قبیل را در گوشی خود دریافت کرده و حتی اقدام به خرید آن محصول کند. اگر مردم از امکانات گوشیهای NFC برای پرداخت وجه و خرید استفاده کنند شرکتها در مقابل میتوانند به آنها برگههای تخفیف، آگهی، نمونه کار یا تسهیلات دیجیتال دیگری ارائه دهند. پس در پاسخ به این پرسش که علت اشتیاق بیش از اندازه بنگاههای تجاری به رواج NFC چیست؟ میتوان چنین گفت: تبلیغات.
زمانی که اریک اشمیت مدیرعامل وقت گوگل، در کنگره جهانی موبایل (Mobile World Congress) به روی صحنه رفت نمیتوانست هیجان خود را پنهان کند. گوگل یکی از بزرگترین شرکتهایی است که تجارت آن براساس انتشار آگهی و دادههای کاربرانش پیش میرود. وقتی یک مشتری با استفاده از NFC به خرید اقدام میکند، دادههایی که از گوشی او منتقل میشوند، صرفاً به شمارههای بانکی برای پرداخت وجه محدود نیستند. بلکه یک شرکت میتواند عادتها و سلیقههای افراد را در موقع خرید ثبت کند و با ثبت اطلاعات آماری تبلیغات هدفمندتری را برای مشتریانش سازماندهی کند. با اینکه دستیابی شرکتها به اطلاعاتی از این قبیل نگرانکننده به نظر میرسد، اما واقعیت این است که شرکتهای مختلفی مانند آمازون و گوگل همین حالا هم برای بازاریابی بهتر، از این قبیل اطلاعات سود میبرند. پس کاری که NFC انجام میدهد این است که این دادهها را بهسرعت و بیدرنگ در دسترس شرکتها قرار میدهد؛ دادههایی که برای بازاریابان و خردهفروشان و کسانی که میخواهند از سلیقههای مشتریانشان آگاه باشند، اهمیت دارد. البته، بعید است دادههای خصوصی افراد بدون اطلاع خودشان در اختیار بنگاههای تجاری قرار دادهشود. دستکم میدانیم که گوگل برای تبلیغاتی از این قبیل گزینههایی دارد که مشتریان میتوانند با انتخاب آنها انتشار اطلاعاتشان را محدود کنند.
چرا حالا؟
اشمیت در کنگره جهانی موبایل گفت، از پیدایش NFC مدت زیادی میگذرد، اما یکپارچه شدن آن با تجهیزات و فناوریهای کنونی تازه در شرف وقوع است، البته گفته او تا حدود زیادی درست است. استفاده از میدان مغناطیسی برای انتقال دادهها چند سالی است که کاربرد دارد (شکل1) تا جایی که پرداختهای موبایل به این روش در ژاپن به یک استاندارد تبدیل شدهاست.
شکل1 - سنگاپور در سال 2007 استفاده از گوشیهای موبایل مجهز به فناوری NFC را برای پرداخت کرایه اتوبوس و قطار آزمایش کرد (منبع عکس: سینت آسیا).
کارتهای هوشمند Mobile FeliCia در ژاپن همراه با گوشیهای سونی و DoCoMo به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند، اما به گفته دبی آرنولد، سخنگوی مجمع NFC سیستمهایی نظیر Mobile FeliCia پیشگام و نمونههای اولیهای از کاربرد NFC به شمار میآیند. Mobile FeliCia کارت ویژه نقل و انتقال یک طرفه وجه و گونه سادهتری ازRFID محسوب میشود که بدون نیاز به الکتریسیته کار میکند. آرنولد میگوید، هیچکس نمیخواست پیش از آنکه NFC آماده استفاده باشد محصولی سازگار با آن عرضه کند و اکنون به نظر میرسد که این فناوری آماده است.
"با توجه به اینکه NFC صورت تکاملیافته RFID است، برای پرداختهای بیسیم به سختافزار جدید و خاصی نیاز نخواهد داشت." |
مجمع NFC در اواخر سال 2010 نخستین مشخصات فنی این پروتکل را کامل کرد و فرآیند کسب گواهی را برای به کارگیری آن در تجهیزات مختلف توضیح داد. دبی آرنولد میگوید: «به این ترتیب سازگاری محصولات تولیدکنندگان با مشخصات تعریفشده توسط مجمع NFC همخوانی پیدا میکند و کارکرد درست آنها تضمین میشود.» انجام مراحل آزمایش و پایلوت NFC در سال گذشته انجام شد و در پی آن بانکها، کریرهای موبایل و تولیدکنندگان سختافزار به طور جدی پشتیبانی از آن را آغاز کردند (شکل2).
شکل2 - با نگه داشتن گوشی در مقابل یک پوستر تبلیغاتی، اطلاعات مربوط به محصول یا خدماتی که در آن تبلیغ میشود، به گوشی منتقل میشود (منبع تصویر: gadgetizor)
شاید زمانی که بسیاری از شرکتهای اروپایی و بهویژه امریکایی بیشتر بر افزایش امکانات دوربرد، پیچیده و پرهزینه شبکهها و تجهیزات موبایل خود تمرکز کرده بودند، شرکتهای خاور دور به این فکر میکردند که چطور میتوانند از تلفنهای همراه در مواردی به ظاهر ساده، اما مفید نیز بهره ببرند، زیرا گاهی توجه به راهکارهای پیچیده و کلان، باعث میشود تا موارد ساده اما با اهمیت از دیدهها پنهان بمانند. و اینگونه شد که فناوری NFC که از مدتها پیش نقش دستیار اطلاعاتی و خدماتی شهروندان را برای برخی از کشورهای مشرق زمین بازی میکرد برای مردم مغرب زمین در حکم یک سرویس تقریباً جدید ظاهر شد؛ آنقدر جدید که به عنوان مثال تا چندی پیش هنوز مشخص نبود که آیا تا پیش از آغاز بازیهای المپیک 2012 لندن طرح استفاده از NFC عملیاتی خواهد شد یا خیر.
NFC (سرنام Near Frield Communication) موضوع یکی از پروندههای ویژه این شماره است که تلاش شده هم از جنبه فنی و هم از جنبه کارکرد، مزیتها و کاستیهای آن مورد بررسی قرار گیرد. ایده و اساس کار این فناوری سادهاست، اما کاربردهای آن به قدری جالب و مفید است که درشگفت میمانیم چرا تاکنون چنان که باید، جدیگرفته نشدهاست. تصور این موضوع که با گرفتن گوشی همراه جلوی تابلوی تبلیغاتی یک کالا یا سرویس فرضی، همه آن اطلاعاتی که برای دریافت آنها باید با یکی از نمایندگیهای شرکت مربوطه تماس میگرفتیم، به سادگی و بهسرعت روی گوشیمان دانلود میشوند، هیجانانگیز است. این فناوری که شکلی تکاملیافتهتر از RFID است میتواند چشماندازهایی نو را در عرصه پرداختهای الکترونیک، امنیت فیزیکی-الکترونیکی، آگهی و تبلیغات و مواردی از این قبیل، فرارویمان بگذارد.
هرچند قابلیتهای فنی NFC هنوز محدود است و برای مثال برد عملیاتی آن معمولاً از حدود چهار سانتیمتر فراتر نمیرود، اما میتوان آیندهای بهتر را برای آن تصور کرد. زیرا شاید بخشی از محدودیتهای فعلی این فناوری از همان کمتوجهی که شرحش در آغاز این مقدمه رفت سرچشمه گرفتهباشد. خبرهای منتشر شده درباره این فناوری نیز بر این موضوع صحه میگذارند، از جمله گزارش جدید سینت که در هشتم ژوئن سال جاری میلادی منتشر شده وبه نقل از مؤسسه تحقیقاتی ژوپیتر اعلام میدارد، حجم پرداختهای مالی که در سطح جهان توسط NFC انجام خواهد شدتا سال 2014 میلادی به پنجاه میلیارد دلار خواهدرسید. گوگل نیز با عرضه سرویس Google Wallet خود کاربران اسمارتفونهای آندروئیدی مجهز به این فناوری را قادر میکند تا از مزیتهای این فناوری نیز بهره ببرند و وجوه خود را با استفاده از آن به صورت الکترونیکی پرداخت کنند.در پروندهای که پیشرو دارید، در سه مقاله این فناوری را از جنبههای مختلفی نظیر فناوری، کاربردها، تلاشهای گوگل در این زمینه و... بررسی کردهایم.
منبع : ماهنامه شبکه
امروزه تعداد گوشیهایی که از تراشه NFC استفاده میکنند و این سامانه را پشتیبانی میکنند روز به روز در حال افزایش است. (به طور مثال گوشی های هوشمند جدید) با استفاده از این تراشه اطلاعات به صورت کد شده بین دو وسیله رد و بدل میشود. البته اگر گوشی شما جدید نیست، این تراشه را می توان خرید و بر روی باتری گوشی چسباند تا با ساده ترین گوشی هم این تکنولوژی در دسترس شما باشد.
برای اینکه تلفن هوشمند شما بتواند با دستگاههای دارای NFC ارتباط برقرار کند، بایستی از چیپ NFC برخوردار باشد. تکنولوژی NFC بر اساس "شناسایی فرکانس رادیویی" (RFID) ساخته شده که به یک گجت امکان میدهد تا به گجتی دیگر امواج رادیویی ارسال کند و پس از شناسایی یکدیگر، عملیات مشخصی بین آنها انجام شود.
انرژی کمتر امنیت بالاتر
شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که با وجود بلوتوث و یا حتی وای فای چه نیازی به NFC دارید؟ در واقع جواب این سوال مصرف انرژی بسیار اندک و امنیت نسبی مناسب است.
اگر کسی بخواهد از طریق NFC به دستگاه شما رخنه کند و یا در ارتباط NFC دستگاه شما با یک دستگاه دیگر اخلال به وجود بیاورد، بایستی بسیار به گجت شما نزدیک شود که این کار بدون جلب توجه و مشکوک کردن شما، تقریباً ممکن نیست.
در حال حاضر استفاده از تکنولوژی NFC در صنعت پرداخت الکترونیک توسط اپراتورهای تلفن همراه در کشور ما رونمایی شده و در دسترس کابران آنها قرار دارد یا به زودی فعال می شوند.
سرویس NFC ایرانسل
این سرویس یک کیف پول موبایلی است که به مشتری این امکان را میدهد تا پرداختهای خرد را به کمک موبایلش به سادگی پرداخت کند. برای مثال، کاربر میتواند هنگام ورود به مترو یا اتوبوس به جای دادن پول نقد یا استفاده از کارت از موبایلش استفاده کند. یعنی دقیقا به جای استفاده از کارت موبایلش را روی دستگاه کارتخوان میزند و میرود.
برای استفاده از این سرویس موبایل کاربر باید مجهز به تکنولوژی NFC باشد در غیر این صورت باید یک آنتن NFC پشت باطری موبایل روی سیم کارت نصب کند تا بتواند از این سرویس استفاده کند. حکایت NFC همان حکایت بلوتوث است که در ابتدا خیلی همه گبر نبود باید روی گوشیها نصب میشد اما از یک جایی به بعد دیگر تمام گوشیهای متوسط به بالا به آن مجهز شدند.
این سرویس که بزودی در دسترس هموطنان قرار خواهد گرفت فقط برای پرداخت کرایه وسایل حمل و نقل عمومی نیست. هموطنان نه تنها میتوانند از آن برای پرداخت هزینه پارکومترهای سطح شهر استفاده کنند بلکه میتواند پرداختهای خرد خود در فروشگاهها را نیز با آن بپردازد. برای این کار فقط کافیست مبلغ مورد نظر در دستگاه کارتخوان وارد شود و کاربر سپس موبایلش را روی دستگاه کارتخوان بزند تا پرداخت فورا انجام شود و رسیدش را دریافت کند.
در حال حاضر برای شارژ کردن این سرویس کابر میتواند مبلغ مورد نظرش را از طریق دستگاه خودپرداز یا کاتخوان انتخاب کند و پس از نزدیک کردن موبایلش به دستگاه، وجه از کارت بانکی فرد وارد کیف پول موبایلی کاربر میشود. در آیندهای نزدیک هم امکان شارژ این سرویس از طریق خود موبایل به کمک کیف پول موبایلی ایرانسل فراهم خواهد شد.
سرویس NFC همراه اول
همراه اول به کمک جیرینگ یک سرویس NFC ارائه میکند. سرویس NFC جیرینگ با سرویس ایرانسل کاملا متفاوت است. در این سرویس دیگر نیازی به سیم کارت با قابلیت NFC و داشتن یک گوشی مجهز به NFC نیست. این سرویس در واقع یک تگ است که با چسباندن آن پشت هر گوشی موبایلی، کاربر میتواند پرداختهای خرد خود را انجام دهد. برای مثال در مترو و اتوبوس یا هنگام پرداخت هزینه پارکومتر خود به جای استفاده از پول نقد یا کارت موبایلش را میزند روی دستگاه ریدر و پرداخت انجام می شود.
در حال حاضر کاربر برای شارژ این تگ میتواند به ایستگاههای مترو و باجههای شارژ کارت مترو مراجعه کند و آن را شارژ کند. البته در آیندهای نزدیک امکان شارژ آن از داخل موبایل و از طریق حساب جیرینگ کاربر نیز فراهم میشود.
سرویس NFC رایتل
سرویس NFC رایتل یک کیف پول موبایلی است برای استفاده از آن کاربر باید یک سیم کارت رایتل مجهز به NFC خریداری کند تا از خدمات ان بهره مند شود. در کنار این سیم کارت، لازم است که دستگاه موبایل کاربر نیز مجهز به NFC باشد؛ در غیر این صورت کاربر باید از یک آنتن NFC زیر سیم کارت و روی باطری استفاده کند تا بتواند از این سرویس استفاده کند.
کاربر با داشتن کارت شتابی به کمک این سرویس میتواند از خدمات بانکی مانند دریافت مانده حساب، پرداخت قبوض و مواردی از این قبیل بهره ببرد. علاوه بر اینها کاربر میتواند با بهره گیری از تکنولوژی NFC پرداختهای خرد خود را با موبایلش پرداخت کند. برای مثال کاربر میتواند بلیتهای الکترونیک شهری مانند مترو و اتوبوس، هزینه پارکومتر را با موبایلش پرداخت کند بدون اینکه هیچ رمزی وارد کند. البته برای اینکه در صورت گم شدن یا دزدیده شدن موبایل کاربر کسی نتواند از آن سوء استفاده زیادی بکند هر تراکنش یک سقفی دارد که برای پرداخت بیشتر از آن کاربر باید رمز وارد کند. در این صورت کاربر فرصت خواهد داشت تا کیف پول موبایلی خود را غیر فعال کند تا سوء استفاده از آن نتواند از یک سقفی بیشتر انجام شود.
آیا با داشتن نسخه بستنی حصیری و استفاده از تکنولوژی NFC و Android Beam بر روی دستگاه آندرویدی خود می توان برنامه های کاربردی، صفخات وب و دیگر اطلاعات، بین دو دستگاه و بدون استفاده از بلوتوث انتفال داد؟
شما می توانید این کار را با رفتن به آدرس Settings > About Phone برای دانستن نسخه آندروید و منو Settings دستگاه برای نگاه کردن به تنظیمات NFC انجام دهید.
1- با رفتن به آدرس Settings > More > NFC مطمئن شوید که NFC و Andorid Beam در این بخش فعال یا ON شده است.
۳- بایستی دو دستگاه را پشت به پشت هم بصورتی که تقریبا همدیگر را لمس کنند، قرار داد و شما یک لرزش را احساس کنید.
۵- در پایان محتویات به اشتراک گذاشته شده دستگاه شما به دستگاه دیگر بارگذاری خواهد شد.