مقاله کاربرد RFID در شهرداری و خدمات شهری

کاربرد RFID در شهرداری و خدمات شهری

مرتضی سلیمانی

دانشجوی مهندسی نرم افزار دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

شهروند الکترونیک -خدمات شهری هوشمند- شهرداری الکترونیک

چکیده

با توجه به کاربردهای روز افزون RFID در جهان در حوزه های صنعت ،خدمات و ... در این مستند تلاش گردیده کاربردهای مختلف استفاده از این تکنولوژی در شهرداری‌ها و خدمات شهری مورد بررسی قرار گیرد نظر به اینکه امروزه، شهرداری تهران با بکار گیری  تکنولوژیهای جدید در حوزه خدمات شهری توانسته در بین مناطق مختلف شهرداری تهران و شرکت‌ها و سازمانهای وابسته خود یک سیستم جامع خدمات شهری ایجاد نماید. به نظر میرسد RFID یا همان سیستمهای شناسایی از طریق امواج رادیویی بتواند یکی از مهمترین این تکنولوژیهای مورد استفاده باشد. از طرفی در سه حوزه این نهاد یعنی خدمات شهری، فنی عمرانی و حمل و نقل و ترافیک با استفاده از سیستمهای شناسایی از طریق امواج رادیویی می توانیم به مفهومی جدید و حرکتی نوین در ارائه یکپارچه خدمات شهری و خدمت رسانی شهروندان دست یافت و به سمت  سیستم جامع پایش شهر الکترونیک  گام برداریم. و در نتیجه بسیاری از خدمات سه حوزه مذکور  را در سطح شهرداری تهران یکپارچه نماییم. در این راستا  با توجه به وجود سیستم‌های   اطلاعاتی، جمع آوری اطلاعات کاری ساده و کم هزینه خواهد بود. بنابر این در صورت موفق شدن و جمع آوری این اطلاعات در بانک‌های اطلاعاتی جامع، امکان تبادل این اطلاعات بین  ادارات و ارگان های مختلف در سطح کشور با در نظر گرفتن محدوده و قوانین امکانپذیر خواهد بود. استفاده از سیستمها و تجهیزات مخصوص در این زمینه‌ها می تواند باعث مدیریت بهینه منابع و خدمات، کاهش هزینه و تسریع در امور گردد.

مقدمه

اخیرا بحث ورود کاربرد RFID در بخشهای مختلف خدمات و امنیت بسیار فراگیر و رو به گسترش است. RFID به یکپارچه سازی خدمات شهری و شهروندی  با عملکردهای خودکار  سرعت و دقت بیشتری بیشتری داده و فعالیتهای مختلف شهری در استراتژیهای مختلف را بهبود می بخشد. از جمله پیگیری خدمات از شهرداری تا شهروند توسط RFID یک پتانسیل شگرف و عظیم را برای پیشرفت سرمایه ارائه می دهد و ایمنی ، امنیت و بازده عملیاتی بیشتری را برای سازمانها و نهادهای وابسته و تابعه میسر می سازد.

شرح

امروزه نقش و اهمیت خدمات شهری و شهرداری‌ها بر زندگی مردم در سراسر جهان بر کسی پوشیده نیست و شاید هر یک از ما در طول روز بارها به صورت مستقیم و غیر مستقیم در گیر این مسائل بوده و هستیم .با توجه به گستردگی حوزه فعالیت شهرداری تهران، نگرش مدیریت شهری آن و لزوم همسو شدن با پیشرفت های روز در ارائه خدمات و همچنین توان تسریع و دقت در امور توسط بکار گیری فناوری نوین مانند RFID  که باعث حفظ و افزایش سرمایه و وقت می‌گردد در این مستند تلاش گردیده حتی المقدور به  برخی مواردی که این تکنولوژی در این حوزه می تواند موثر واقع شود به اختصار اشاره گردد .

امنیت

ایمنی و امنیت یکی از مهم ترین کاربردها RFID می باشد و شامل امنیت حجم بالای اطلاعات از جمله محرمانه و غیر محرمانه و همچنین دارایی های شهرداری، تردد پرسنل، کنترل دسترسی و ردیابی برخی از نیروهای عملیاتی به ویژه در عملیات امداد و نجات می‌گردد. این مقوله در موارد کلی مورد بحث قرار می‌گیرد که در زیر به تفکیک و اختصار به برخی از  آنها اشاره خواهد شد.

• تردد پرسنل

تردد کلیه پرسنل شهرداری تهران و سازمانهای تابعه می توانند با استفاده از یک TAG که در کارت شناسایی آنها قرار می‌گیرد. به سادگی و با دقت بالا در سیستم جامعی ثبت و گزارش گیری شود. و این امر تا حد زیادی از اتلاف وقت نیروی انسانی و هزینه ثبت و نگهداری این اطلاعات که در بسیاری موارد مشکل به نظر می‌رسد می‌کاهد. همچنین این کارت می‌تواند جهت تردد و استفاده از خدمات رفاهی پرسنل مانند استفاده از اماکن ورزشی، استخر و ... نیز بکار گرفته شود. و همچنین این گزارشها با توجه به زمان حضور و غیره در تصمیمات مدیریتی و سیستم پرداخت حقوق و دستمزد کاربرد خواهد داشت. 

• کنترل دسترسی

شهرداری تهران با دارا بودن اماکن مختلفی مانند سایت‌ها و مراکز نگهداری اطلاعات که تردد ارباب رجوع  در آنها محدودیت دارد را توسط یک TAG که در کارت تردد موقت مراجعین قرار می‌گیرد بررسی و مدیریت نماید. همچنین این سیستم می تواند به صورت آماری در صد مراجعین به بخش های مختلف شهرداری را تهیه نماید تا نسبت به رفع و اصلاح امور و فرایند های گلوگاهی احتمالی که موجب مراجعه بیش از حد به یک بخش می‌گردد اقدام گردد.  

• ردیابی افراد در عملیات امداد و نجات و ردیابی حیوانات در شهر در هنگام بروز حوادث غیر مترقبه و بلایای طبیعی

ردیابی افراد در زمان ماموریت و بحران یکی از کاربردهای مفید RFID می‌باشد که می‌تواند به حفظ سرمایه انسانی کار آزموده که بسیار ارزشمند است منجر گردد. به طور مثال در یک عملیات آتش نشانی، ردیابی و یافتن مکان پرسنلی که در زیر آوار یا درون آتش گرفتار شده با استفاده از این فناوری میتواند عامل نجات فرد گردد .   

بحث دوم در این حیطه ردیابی حیوانات در شهر در هنگام بروز حوادث غیر مترقبه و بلایای طبیعی می‌باشد. همان گونه که تجربه در سایر کشورها نشان داده در حوادثی همچون سیل و زلزله که  باعث تخریب باغ وحش و فرار حیوانات از قفس‌ها می‌گردد مشکلاتی متعدد از جمله حمله حیوانات به شهروندان و ایجاد آلودگی های مختلف شهر و شهروندان را به مخاطره می‌اندازد لذا با توجه به موقعیت کشور ما که مستعد این خطرات طبیعی می باشد به نظر میرسد با استفاده از تکنولوژی RFID میتوان به سادگی از بروز این حوادث جلوگیری کرد و با ردیابی سریع در کوتاه ترین زمان حیوانات جمع آوری ‌گردند.

اموال

شهرداری تهران و سازمان های تابعه با توجه به حجم بالای اموال از جمله اداری و رفاهی دارای ادارات متعددی جهت حفظ و کنترل اموال می‌باشد. از آنجا که این امر در حال حاضر هزینه بالای انسانی و اقتصادی بر شهرداری تحمیل می نماید می توان با استفاده از RFID سیستم جامع خودکار کنترل و حفظ اموال را پیاده سازی نمود که با گزارشات سریع، جامع و دقیق از اموال،  بتواند متصدیان امر را یاری نموده و در تشخیص اموال مستعمل و از رده خارج به صورت درست و دقیق موجب صرفه‌جویی در هزینه های جاری گردد.  

تجهیزات واحد های عملیاتی

برخی واحدهای عملیاتی شهرداری مانند سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی از تجهیزات گران قیمتی استفاده می نمایند که این ابزار و تجهیزات بسیاری موارد ضروری و حیاتی می‌باشد و همچنین با توجه به اهمیت و سرعت در عملیات‌‌ها و ارزشمند بودن وقت برای این واحدها ،جمع آوری و جستجو به دنبال این تجهیزات میتواند وقت بسیاری را هدر دهد و برخی موارد به به‌جا ماندن در ایستگاه یا محل ماموریت یا گم شدن آن وسیله بیانجامد به همین منظور میتوان با نصب   TAGهایی یر روی این تجهیزات علاوه بر آمار گیری سریع از وجود تجهیزات و ابزار و محل آنها اطمینان حاصل نمود  

انبار

شهرداری و سازمان های تابعه با توجه به حجم کاری در زمینه های مختلف دارای چندین نوع انبار می باشند که با در نظر گرفتن مناطق و سازمانها و شرکت های تابعه تعداد چشمگیری انبار خواهد شد که کنترل و نظارت و حسابرسی این انبارها شهرداری را متحمل هزینه بسیار بالای انسانی و مالی می نماید .همچنین سیستم کنترل ورود و خروج در حال حاضر از سیستم شمارش دستی استفاده میگردد که موجب بروز اشتباهاتی در حسابرسی و کنترل میگردد از سوی دیگر آمار موجودی انبار در دوره های زمانی مختلف نیز از موارد وقت گیر و پر هزینه می‌باشد که با مجهز کردن اقلام ورودی به TAG می توان در یک لحظه کلیه امور مذکور را با دقت بسیار توسط یک نفر انجام داد.

اسناد و مدارک

اسناد و مدارک  محرمانه و غیر محرمانه شهرداری‌ها همیشه مورد توجه سوء استفاده کنندگان از اسناد و مدارک بوده و هست. لذا با توجه به سطوح مختلف محرمانگی در اسناد و مدارک شهرداری‌ها بجای استفاده از کلمات خیلی محرمانه –فوق سری و ..... که خود می‌تواند عامل تحریک و ایجاد سوء استفاده گردد با استفاده از TAG بصورت برچسب سطح محرمانگی و تاریخچه گردش سند را می‌توان مشخص نمود 

بلیط اعتباری

با توجه به هزینه کاغذ، چاپ، توزیع، نیروی انسانی جهت فروش بلیط و همچنین احتمال سوء استفاده از بلیط‌ها  استفاده از TAGهای RFID بجای بلیط به صورت خرید پیش پرداخت توسط مسافران در مقایسه با سیستم موجود بسیار اقتصادی به نظر میرسد. که این امر می‌تواند موجب صرفه جویی و رضایت شهروندان گردد.   

کارت هوشمند شهروندی

شهرداری‌ها میتوانند کلیه خدمات عمومی شهروندی از جمله استفاده از فرهنگسراها – کتابخانه‌ها - پارکینگها و سایر اماکن تحت پوشش را با استفاده از RFID ارائه نماید

مبلمان شهری

مبلمان شهری یکی از بارزترین خدمات شهری مورد استفاده روزمره مردم هستند که میتوان از RFID بر حسب مورد جهت نگهداری اطلاعاتی از جمله: تاریخ و مدت استفاده – اطلاعات و تاریخ تعمیر دوره ای منظم – تاریخ و نتیجه بازدید ادواری تجهیزات و اطلاعاتی که میتواند در مدیریت بهتر منابع موثر واقع گردد استفاده نمود مثلاً با استفاده از TAG اکتیو  در سطل زباله مکانیزه میتوان زمان جمع آوری زباله توسط ماشینهای مکانیزه از سطل مخصوص مورد نظر را در هر جمع آوری توسط عوامل اجرایی ثبت نمود و توسط بازرسین گزارشهای مربوط به فعالیت هر منطقه جمع آوری و جهت اخذ تصمیمات مدیریتی مورد استفاده قرار گیرد.

طرح ترافیک

امروزه علیرغم گستردگی معابر شهری، وجود تعداد بالای خودرو در شهر تهران، ترافیک را به یکی از مهمترین معضلات شهری تبدیل نموده است؛ به نحوی که راهکارهای سنتی مانند سیستم آرم طرح ترافیک موجود دیگر پاسخگوی این مشکل نبوده و افزایش تعداد مجوزها راهکاری اصولی به نظر نمی‌رسد. با توجه به مطالب مذکور تبدیل این سیستم به سیستم جایگزین مانند پرداخت مبلغ بر حسب ساعت حضور در محدوده طرح ترافیک با استفاده از سیستم خودکار تشخیص توسط امواج رادیویی راهکاری مناسب‌ تر می‌تواند باشد.

تردد خودرو

این سیستم میتواند جهت کنترل عبور در کلیه پارکینگها و بر روی خودروها اعم از عملیاتی یا ستادی مورد استفاده قرار گیرد که در حال حاضر نمونه های آن در برخی ادارات دولتی دیده می‌شود

فروشگاه‌ها

در فروشگاههای بزرگ مانند فروشگاه شهروند با تنوع و فراوانی اجناس اعم از اجناس داخلی و خارجی و همچنین تنوع در زبان نوشته شده در برچسب حاوی اطلاعات مربوط به جنس شامل تاریخ تولید- تاریخ انقضاء - کشور سازنده – دارا بودن علامت استاندارد – شماره مجوز وزارت بهداشت و غیره شاید خرید برای افراد با سنین مختلف و سطوح تحصیل مختلف و حتی با توجه به رشد صنعت توریسم، وجود ملیت‌های مختلف مشکلاتی برای خریداران ایجاد نماید. لذا با استفاده از سیستم RFID و یک سیستم نرم افزاری با انتخاب زبان مورد نظر کلیه مشخصات جنس مورد نظر به صورت متن بر روی مانیتور مشاهده  و در صورت نیاز سیستم اطلاعات را به صورت صوتی پخش نماید. بدینوسیله مشتری میتواند اقلام مورد نیاز خود را انتخاب و خریداری نماید. به استفاده‌هایی چون کنترل اجناس جهت ورود و خروج در مباحث گذشته اشاره شده است