افزایش اعتماد در تجارت الکترونیک نوع B2C بر اساس تکنولوژی RFID
محمدرحیم اسفیدانی1
محسن مصلی نژاد2
امید ابتهاج3
احمد مصلی نژاد4
1دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی بین الملل دانشگاه تهران
2کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه شیراز
3کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه شیراز
4 کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه شیراز
چکیده
پیدایش اینترنت و کاربردهای تجارت الکترونیک در کسب و کار اثرات شگرفی بر نحوه انجام کار و عملکرد افراد جامعه داشته است، بگونه ای که سازمانها به صورتی عمیق تر و تخصصی تر در حوزه های عملیاتی و محورهای رقابتی خود بر فعالیت هایشان
متمرکز شد ه اند.
آگاهی اندک از تجارت الکترونیک و عدم اعتمادی که در حال حاضر در کشور وجود دارد، از موانع عمده بکارگیری تجارت الکترونیک در ایران به حساب می آید. اعتماد یک معیار مهم و اساسی در موفقیت تجارت الکترونیک است. در این مقاله دلایلی مبنی بر عدم اعتماد و بدگمانی مشتریان در هنگام خرید از فروشگاههای On-Line بررسی می شود. همچنین نقش اعتماد در تجارت الکترونیک [1]B2C ارائه وعواملی که باعث افزایش اعتماد می گردد بررسی می شود، در ادامه مطالبی در مورد تکنولوژی شناسایی فرکانس رادیویی (RFID[2]) و مزایا و نقش آن در توضیح کالا بیان می گردد. ودر نهایت تاثیر RFID در افزایش اعتماد مشتریان مورد بررسی قرار می گیرد.
کلمات کلیدی
تجارت الکترونیک، B2C، اعتماد، RFID، زنجیره تأمین، امنیت، PML[3]
امروزه مزایای استفاده از خرید آن لاین بر کسی پوشیده نیست. با استفاده از این فناوری توسعه مبادلات و تراکنشهای مالی و اقتصادی تحقق یافته و در زمان و هزینه صرفه جویی قابل ملاحظه ای می شود. اطلاعات و آمار بیانگر این حقیقت است که استفاده از خریدهای آن لاین در حال گسترش است و پیش بینی ها نیز حکایت از تداوم این روند را دارند. با وجود رشد فراینده استفاده از روشهای پرداخت الکترونیکی و همچنین مزایای غیر قابل انکار آنها هنوز هم استفاده از روشهای سنتی از سوی کاربران ترجیح داده می شود. البته بنا به پیش بینی های انجام شده در آینده نه چندان دور استفاده از روشهای خرید الکترونیکی در عرصه رقابت، از روشهای سنتی کنونی پیشی خواهد گرفت. شکل 1 بر این مطلب صحه می گذارد.
شکل (1): رشد نسبی سهم استفاده از پرداخت الکترونیکی در مقاسیه با سایر روشهای غیر نقدی[1]
نویسندگان [2]بر این باورند که سه عامل حمل و نقل، پرداخت و اعتماد سه گلوگاه اصلی می باشند که تأثیر مستقیم بر توسعه B2C دارند. ضعف در هر یک از عوامل بالا باعث کاهش اعتماد مشتریان در خریدهای آن لاین می گرد. هدف نویسندگان این مقاله مرتفع کردن مشکلات حمل و نقل در یک خرید آن لاین با استفاده از شناسایی فرکانس رادیویی (REID) می باشد.
تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیت های تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری، بویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک، به نوعی، تجارت بدون کاغذ است. تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها، با زحمت کمتر و مبادلات بانکی با شتاب بیشتر انجام خواهد شد شرکتها برای ارتباط با یکدیگر، محدودیتهای فعل را نخواهند داشت و ارتباط بین آنها ساده و سریعتر صورت می پذیرد. ارتباط فروشندگان با مشتریان نیز می تواند بصورت یک به یک با هر مشتری باشد. به عبارت دیگر تجارت الکترونیک نامی عمومی برای گستره ای از نرم افزارها و سیستمها است.
هدف از بکارگیری تجارت الکترونیکی، ارائه روش جدید در انجام امور بازرگانی می باشد. به واسطه این روش، تاجران قادرند که محصولات و خدمات خود را به شکل تمام وقت به تمام خریداران در سرتا سر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی و سایت ها عرضه کنند.
تعدادی از افراد با در نظر گرفتن انواع اقدامات شرکت در معاملات و یا فرایندهای تجاری به طبقه های سودمندی برای تجارت الکترونیک دست یافته اند، که مهمترین آنها عبارتند از: فروشنده به مصرف کننده B2C ، فروشنده به فروشنده B2B ، مصرف کننده به مصرف کننده C2C ، فروشنده به دولت B2C .
در این مقاله بحث در مورد تجارت الکترونیکی از نوع B2C است که بیشترین سهم آن مربوط به خرده فروشی است. در تجارت B2C در یک طرف معامله تولید کننده محصول (فروشنده) و در طرف دیگر خریدار (مصرف کننده نهایی) قرار دارد. موفقیت در این مدل وابسته به تجربیاتی است که به مشتری ارائه می گردد. باید به مشتری سرویسهایی ارائه گردد که در خریدهای سنتی به آنها خو گرفته است.
درشکل 2 عنصر اصلی تجارت الکترونیکی را نشان می دهد. این شکل تقریباً ناهنجاری بین سایز متناسب با هر کدام از این عناصر را نشان می دهد. در این اصطلاحات حجم دلار و تعداد تجارت ها در تجارت الکترونیکی B2B خیلی بزرگتر از تجارت الکترونیکی B2C می باشد. اگر چه تعداد فرآیند های تجاری از ترکیب کلی معاملات B2B و B2C بزرگتر است .
دایره بزرگ در شکل 2 فرآیند های تجاری را نشان می دهد که فعالیت های خرید و فروش را پشتیبانی می کنند و به عنوان بزرگترین عنصر تجارت الکترونیکی به شمار می رود .
این بخش شامل تعدادی پس زمینه و توضیح راجع به چگونگی ساخت فرایندهای تجاری و اجزا تشکیل دهنده فعالیتها و معاملات را ایجاد می کند.
شکل (2): اجزای تجارت الکترونیک [3]
ایران سهم بسیار پاینی در تجارت الکترونیک در سطح جهان دارد و دلیل آن فعال نبودن حوزه B2B است. یکی از دلایل اصلی فعال نبودن B2B و B2G آماده نبودن پروژه CA ( گواهی دیجیتال ) و همچنین عدم وجود در وازه پرداخت الکترونیکی برای همه بانکها، فقدان شرکتهای قوی برای تحویل کالا وهمچنین رسیدهای دستی که جای خود را به رسیدهای الکترونیکی نداده اند، است . با این حال بیشترین سهم مبادلات تجارت الکترونیک در ایران مربوط به حوزه B2C می باشد.
اعتماد یک پدیده کاملاً پیچیده اجتماعی و روانشناختی است وً نبود اعتماد به کرات به عنوان یک دلیل مهم برای خرید نکردن مصرف کنندگان از فروشگاه های اینترنتی شناخته شده است. در واقع اعتماد یک عامل مهم در توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی می باشد.
ظهور و پیدایش اعتماد با دو فاکتور مهم در ارتباط است، اولین آن ریسک و دومین کنترل است. اگر هیچ ریسکی در معاملات تجاری و روابط های مشتری نباشد، می توانیم بگوییم هنگامی که افراد کاری را انجام می دهند که نتیجه آن معین و قطعی است، اعتماد لازم نیست وجود داشته باشد. بنابراین ریسک پیش نیاز و پایه و اساس اعتماد است، بعلاوه یک کنترل مؤثر می تواند اعتماد افراد را تقویت کند.
در واقع به جای این که یک مکانیزم برای اعتماد در تجارت الکترونیک B2C برای کاهش ریسک تولید کنیم، باید منابع ریسک را پیدا کنیم. بنابراین برای ما لازم است تا در مورد منابع ریسک صحبت کنیم.
تحقیقات در مورد اعتماد در تجارت الکترونیک B2C به دو منظر می تواند تقسیم شود بعضی از محققین به طور ویژه به جنبه تکنولوژی اعتماد از قبیل کارایی وب سایت، امن بودن گواهینامه ها، محرمانه بودن اطلاعات شخصی تأکید دارند . از سوی دیگر بعضی محققان اعتماد را از زاویه غیر تکنولوژی تحلیل می کنند و بر این باورند که اعتماد مصرف کنندگان به فروشگاه های آن لاین با خیلی عاملهاء از جمله اصول اخلاقی، اعتبار مؤسسه اقتصادی، خط و مشی و سیاست محیط و غیره تأثیرپذیر است.
همانطور که بیان شد لزوم اعتماد وجود یک محیط ریسک دار و غیرقطعی است در محیط تجارت الکترونیکی از آنجایی که یک محیط الکترونیکی است و به صورت محیط های فیزیکی نیست افراد با محیط های نامطمئن و ریسک دارد روبرو هستند بنابراین در هنگام یک خرید آن لاین بالاخره باید برای خرید نهایتاً به سیستم اعتماد کنند و ریسک خرید را بپذیرند . با کم شدن ریسک اعتماد افراد بیشتر می شود. محققین سعی بر این دارند که ریسکهای محیط را شناسایی کنند و با مرتفع کردن آنها باعث افزایش خریداران شوند تا میزان خریدهای آن لاین افزایش یابد .
منابع ایجاد ریسک در سال های اخیر مورد توجه محققین و دانش پژوهان بود است و در این مورد تقسیم بندی های مختلف ومتفاوتی در این مورد صورت گرفته است. از جمله ریسکهای تخصصی و غیر تخصصی، سیستمی، غیرسیستمی، ریسکهای مالی، ریسکهای محرمانه شخصی، ریسکهای پرداختی، ریسکهای حمل ونقل، ریسکهای تقلب در ارتباط و غیره.
در مدل زیر یک تقسیم بندی کلی از عواملی که بر روی ایجاد ریسک و به تبع آن بر اعتماد در تجارت B2C مؤثر هستند به 4 بخش تقسیم شده اند:
1- تکنیک ، 2- قوانین ، 3- حمل و نقل ، 4- پرداخت
تکنیک حمل و نقل قوانین پرداخت ریسک اعتماد B2C
شکل (3): عوامل موثر بر ایجاد ریسک و اعتماد در تجارت B2C
RFID پدیده جدیدی است که طی چند سال اخیر در حوزه صنعت و اقتصاد کشورها وارد شده و کاربردهای بسیار متنوعی یافته، همچنین از آینده پر رونق و رشد بسیار زیادی برخوردار شده است. شناسایی فرکانس رادیویی ( RFID ) به عنوان پیشرفت و کشفی بزرگ و مهم در عملکرد زنجیره توزیع تعریف گردیده است. RFID منابع بسیاری از جمله کاهش هزینه های کارگران، توسعه و پیشرفت مدیریت کالاهای موجود، افزایش قدرت دید زنجیره توزیع و قابلیت رهگیری کالا را دارد و خودش را به عنوان جانشنی عالی برای بار کد معرفی می کند.
RFID نوع فناوری شناسایی خودکار (AutoID) است. به طور کلی به تمام شیوه های جمع آوری و ورود داده ها به رایانه بدون دخالت انسان شناسایی خود کار می گویند. البته در اینجا منظور از داده ها، داده های مربوط به اشیاء و اجناس و کالاها و هر آنچه که ماهیت فیزیکی و قابل لمس دارد می باشد. فناوری های دیگر شناسایی خود کار نیز وجود دارد از جمله بارکد و فناوری های بیومتریک که دارای محدودیتهای نست به RFID دارند از جمله :
1- محدودیت سیستم کد گذاری
2- شیوه انتقال بایستی ابزار قرائتی به آن نزدیک شود تا اطلاعات به طور مستقیم خواند شود .
3- محدودیت نوع میزان اطلاعات قابل انتقال
در شکل زیر بخش های یک سیستم RFID که نهایتاً منجر به انتقال اطلاعات کالا که از طریق زبان PML بر روی اینترنت می شود را می بینید. که مهمترین بخشهای آنها را در زیر توضیح می دهیم:
شکل (4): اجزای اصلی سیستم RFID
3-1- RFID tag
در واقع بر چسبی است که به کالا الصاق می شود و حامل شماره EPC کالا است. همانطور که در شکل زیر می بینند این برچسب از یک IC یا چیپ همراه با آنتن تشکیل شده است که در یک package بسته بندی شده اند.
یکی از فواید اولیه RFID این است که این سیستم نیازی به خط مستقیم دیداری بین خواننده و برچسب ندارد، در مقابل بار کدها به تنظیم بدون مانع با خواننده نیاز دارند. آیتم های برچسب زده شده را همچنین می توان همزمان خواند، علاوه بر این برچسب های RFID مزیت قابل برنامه ریزی را ارائه می دهند چرا که برچسب های RFID ظرفیت خواندن و نوشتن را دارند و گاهی اوقات فقط خواندنی هستند از این گذشته، برچسبهای RFID نه تنها برای کپی کردن غیرممکن به نظر می رسند، بلکه در شرایط ناخوشایند و سخت با دوام جلوه گر شده اند از آنجا که این برچسبها نیاز به دیده شدن ندارند می توان آنها را درون مواد سخت مثل سیالات زبر و مواد شیمیایی بسته بندی کرد.
شکل (5): برچسب RFID
4-2- کد الکترونیکیEPC
یکی از اجزای مهم فناوری RFID تحت عنوان کد الکترونیکی محصول است که عبارتست از شماره شناسایی منحصر به فردی که به واسطه آن می توان اطلاعات منحصر به فرد هر قلم کالا را بدست آورد. این که قابل انطباق با سایر سیستم های شماره گذاری از جمله بار کد، نیز می باشند.
EPC جهانی بخشی از انجمن کد بین المللی EAN می باشد که مسئول اندازه، محتوا و ظرفیت EPC می باشد که معمولاً یک طرح و نمودار رقم گذاری 96 بیتی برای شناسایی محصولات بکار می برند. در شکل 6 نمونه ای از یک کد منحصر به فرد به همراه تقسیم بندی آن می بینند .
شکل (6): کد الکترونیکی محصول(EPC)
4-3- PML
اطلاعات یک کالا را باید به صورتی به روی اینترنت قرار داد که تمامی افراد مجاز تحت هر سیستمی و هر نقطه ای از دنیا و با هر زبان و تکنولوژی قادر باشند این اطلاعات را بفهمند، در واقع باید از یک استاندارد پیروی کنند .
PML زبان برنامه نویسی استاندارد RFID است.
Product markup Language نوعی زبان برنامه نویسی استاندارد و توسعه یافته XML است که تبادل اطلاعات را میان اعضای در گیر در یک شبکه را امکان پذیر می سازد. این زبان، زبان استاندارد مدیریت اطلاعات در تمام سیستم RFID می باشد.
از انجایی که پایه این زبان XML است، از اینرو با سایر سیستمهای شرکتها و سازمانها و شبکه اینترنت سازگاری خوبی دارد. از این زبان بعنوان یک زبان استاندارد برای مدیریت اطلاعات و تمام سیستم RFID از درج کدینگ EPC روی برچسب ها گرفته تا مدیریت سیستمها و اطلاعات خوانده شده ساوانت وهدایت آنها به شبکه ها واستفاده ازاین اطلاعات، حتی بحث اتصال یا انتشار این اطلاعات بر روی شبکه اینترنت از طریق سرورهای ONS توسط این زبان می توان استفاده نمود.
تک RFID توسط خواننده ها ( Reader ) خوانده می شود که EPC آن را از طریق واسط نرم افزاری Savant که وظیفه مدیریت رویدادهای ادراک شده توسط سیستم پردازش ( process ) ، پالایش ( filter ) و خلاصه کردن ( Digest ) رویدادها وتزریق آن ها به شبکه جهت جلوگیری از ایجاد ترافیک می باشد تا این مرحله اطلاعات از طریق واسطه نرم افزاری ساوانت به شبکه و دیتا بیتی های مربوط داخل همان سیستم و سازمان منتقل واستفاده می باشد زمانی که بخواهیم اطلاعت موجود به شبکه فراسازمانی و یا اینترنتی منتقل و در سطح یک شبکه عظیم مثل اینترنت، فراتر از یک کشور و در سطح دنیا توزیع شود نیاز به سرورهای موسوم به name sever object یا ONS server می باشد این سرور از اطلاعت EPC دریافتی، manager EPC که دومین بخش کدینگ EPC می باشد را استخراج واز طریق آن آدرس URL مربوط به سرور شرکت عضو را بر روی اینترنت تشخیص می دهد و به URL یا آدرس اینترنتی آن شرکت و یا آن کالا اتصال ایجاد می کند و اطلاعات در این حالت هر زمان که این برچسب خوانده می شود از طریق اینترنت در دسترس قرار می گیرد. از این طریق برای ردیابی و مدیریت گردش اطلاعات به طور دقیق و جامع در یک شبکه گسترده از RFID استفاده می شود. به هر حال در هر مکان که اطاعات کالا خوانده شود از طریق شبکه اینترنت در اختیار صاحب اصلی کالا قرار می گیرد و مشخص می شود که کالاها در چه محیطها و مکانی هستند و می توانند آن ها را ردیابی کنند. در شکل 7 این مراحل واضح تر نشان داده شده اند.
شکل (7): روند کلی ارسال اطلاعات برچسب RFID بر روی اینترنت
با وجود مزایای بسیار زیادی که در خرید های آن لاین وجود دارد، میزان محبوبیت آنها هنوز به میزان روشهای سنتی نیست. جواب این سوال را می توان در نتایج حاصل از نظرسنجی ها به وضوح مشاهده کرد. همانگونه که در شکل زیر می بینید دلیل عمده بی علاقگی نسبت به استفاده از این روشها نگرانی کاربران از مسأله امنیت در این سیستمها است.
مؤسسه تحقیقات نلسون تیلور در تحقیقات دوره ای خود مهمترین دلایل عدم خرید اینترنتی را دسته بندی نموده و طبق نتایج تحقیقات این گروه مسائل امنیتی مهمترین دلیل امتناع از خرید اینترنتی محسوب می شود. در شکل 8 نیز این مساله به وضوح مشخص است.
لزوم امنیت در یک سیستم باعث ایجاد وجود ریسک برای کاربران در هنگام خرید می شود و به طبع آن پدیده اعتماد مطرح می شود و نهایتاً کاربران براساس میزان ریسک ایجاد شده از طرف سیستم به آن اعتماد می کنند خرید خود را انجام می دهند و یا به دلیل وجود امنیت پایین و وجود ریسکهای زیاد از اعتماد به سیستم خودداری می کنند. بدین ترتیب جهت نیل به سمت گسترش استفاده از پرداخت الکترونیکی و جایگزینی آن به جای روشهای سنتی، مستلزم استفاده از راهکاری مناسب در جهت تأمین امنیت کافی برای این روشهاست.
شکل (8): عوامل عدم خرید بر اساس سیستمهای پرداخت الکترونیکی[1]
البته مسأله امنیت نیز خود دارای ابعاد گسترده ای است و عوامل بسیاری در آن دخیل هستند ولی ارائه آماری درباره مهمترین سوء استفاده رایج در سیستم های پرداختی الکترونیکی می تواند اولویتهای کاری ما را در ادامه مشخص کند.
همانطور که در شکل زیر می بینید ، قسمت عمده تقلبات و سوء استفاده ها ناشی از عدم تحویل کالا می باشد. که در واقع بخش عظیمی از کاهش اعتماد مشتریان را باعث می شود.
شکل (9): تقلب و سوء استفاده های احتمالی[1]
در حالتی که خریدار مطمئن شود کالایی را که خریداری می کند دارای یک کد منحصر به فرد است و می تواند مطمئن گردد که این کالا واقعاً مطلق به کدام شرکت است و از اصل بودن آن مطمئن شود و همچنین قادر باشد که این کالا را از لحظه سفارش تا زمان تحویل پیگیری کند، در افزایش اعتماد کاربر بسیار مفید مؤثر است و باعث می شود تا میزان ریسک خریدار را کاهش دهد.
همچنین می داند از این طریق می تواند از دزدیده شده، جابجا شدن کالای خود مطلع گردد و تأخیرات احتمالی کالای خود در طول مسیر آگاه گردد. نهایتاً باعث افزایش بسیار بالای خریدهای اینترنتی می شود. این مراحل را می توان با استفاده از سیستم RFID پیاده سازی کرد. همانطور که در بخش قبل بیان شد با پیاده سازی این سیستم می توان هر لحظه از طریق اینترنت کالای خود را رهگیری کرد .
تحقیقات نشان می دهد که اعتماد باعث افزایش خرید می شود، در واقع اعتماد یک نوع سرمایه اجتماعی است که می توان به طور گسترده در افراد مختلف آن را بررسی کرد، همچنین کاهش ریسک در این میان از اهمیت بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر اعتماد و ریسک در محیط تجارت الکترونیک کاملاً به هم مرتبطند. اولین مرحله در یک محیط تجارت الکترونیک یافتن ریسکها بهبود آن می باشد. از دیدگاه های مختلف ریسکهای گوناگونی وجود دارند که تحت عوامل مختلفی به وجود می آیند. که در این تحقیق به 4 بخش اصلی تقسیم شده است که یکی از مهمترین آنها حمل و نقل می باشد. در این مرحله قابلیت اعتماد افزایش می یابد اگر کاربران پس از ارسال کالای خود قادر به رهگیری آن باشند. در این مقاله برای بهبود این روند استفاده از تکنولوژی RFID پیشنهاد شده است که باعث می شود امر رهگیری سفارشات محقق گردد. در راستای انجام این روند کالاهای شما باید از برچسبهای REID برخودار باشند و همچنین مسیرهای عبور کالا نیز باید به تجهیزات خواندن و قرار دادن مشخصات کالابر روی اینترنت تجهیز شده باشند. در واقع باید هماهنگی های لازم در زنجیره توزیع کالا فراهم باشد تا بتوان در نقطه ای که مشخصات RFID کالا خوانده می شود آن را در اینترنت رهگیری کرد .
همانطور که در شکل 10 میبینید گسترش روز افزون این تکنولوژی بطور وسیع وسریعی در حال آزمایش کردن واجرا می باشد.
شکل (10): نمودار روند رو به رشد استفاده از RFID
در ایران این تکنولوژی بیشتر در بخش های خصوصی و محیط های کوچک پیاده سازی می گردد و بیشتر در مسائل انبارداری از آن استفاده می شود، اجرای آن در سطح کشور و قرار دادن تجهیزات برای رهگیری کالا از طریق اینترنت قطعاً کمک شایانی به وب سایتهای فروش داخلی و خارجی خواهد کرد و منجر به رشد اقتصادی ایران خواهد شد و دولت می تواند از مزایای بالقوه و فراوان فروش آن لاین و همچنین تکنولوژی RFID بهره مند گردد.
شکل 11 در دوره های متوالی مزایای استفاده از این تکنولوژی را نشان می دهد.
در حال حاضر علیرغم منابع بسیار RFID، زیر ساختار آن هنوز نامجهز می باشد، همچنین هزینه های این تکنولوژی به عنوان بزرگترین مانع در استقرار با مقیاس های بزرگ، عمل می کند.
شکل (11): نمودار نیازمدیها / منافع RFID
مراجع
[1] سلماسی زاده، سهی زاده ابیانه، محمود، محمد رضا، "روشهای پرداخت الکترونیکی و امنیت آنها"، سومین همایش ملی تجارت الکترونیکی، شهریور ماه 84، 223-252.
[2] Shen Haixiong, Sun Liping: how to dispel three bottle-neck in Internet development . http://www.chinabyte. com,2004.04.20
[3] امینی لاری، منصور، تجارت الکترونیک موج دوم. D. Simchi-Levi, P. Kaminsky and E. Simchi-Levi, Designing and Managing The Supply Chain, 2nd ed. McGraw-Hill, 2003.
[4] http://www.rfidjournal.com
[5] Http://www.wiscoengineering
[7] URL:http://www.ti.com/rfid/docs/manuals/whtPapers/manuf_dist.pdf
[8] URL:http://www.manufacturing.net/scm/contents/pdf/softchain_wp.pdf
[9] K. Reilly, AMR Research Survey Finds 69% of Respondents Plan to Evaluate, Pilot, or Implemennt RFID in 2005, [Online], URL:http://www.amrresearch.com/Content/View.asp?pmillid=18470&docid=12731.
[10] Weaver, A.C., Electronic Commerce software laboratory, proceedings of the 35th SIGCSE technical symposium on Computer science education (SIGCSE 04), 36(1), 453-356,2004.
[11] Schneider, Gray, Electronic Commerce, 7th edition,
[12] Colm Brannigan,Peter de Jager: Building e-trust. Computerworld.Framingham:Sep 8, 2003. VOL.37, Iss.36; pg. 40
[13] Morgan, R. M., Hunt, S. D. (1994): The commitmenttust theory of relationship marketing. In: Jornal of Marketing, 58, (1994), p.20-38.
[14] Rotter, J.B. (1967): A new scale for the measurement of interpersonal trust. In: Jornal Of Personality, 35, (1967), p.651-65.
[15] Lee, M. K. O., Turban, E. (2001): A trust model for consumer internet shopping. In: International Journal of Electronic Commerce, 6, 1, (2001), p. 75-91.
[16] Egger, F.N., "Trust Me, I'm an Online Vendor": Towards a Model of Trust for e-Commerce System Design, In Proceedings of the Conference on Human Factors in Computing Systems (CHI'2000), The Hague, The Netherlands, April 1- 6, 2000, 101 - 102.
[17] Hatley, R., Personality Types,
http://home.pacbell.net/earnur/essays/personality-types.html, 2005.
با سلام
ممنون از اینکه مقاله های خوب و جالب رو در سایت واسه استفاده عموم قرار می دین و با آرزوی موفقیت برای شما و نویسنده گان مقاله